به گزارش روابط عمومی بنیاد به نقل از خبرگزاری رکنا: سن اعتیاد در کشور پایین آمده است. به طوری که این روزها می توان از جیب برخی بچه مدرسه ای ها هم مواد مخدر پیدا کرد. اما با چنین جوانانی که هم به مشاغل کاذب روی می آورند و هم به مواد مخدر اعتیاد دارند، از طرفی هم درس می خوانند و هم درآمدی دارند؛ چگونه باید مواجه شد؟

خانواده ها، مدارس، دانشگاه ها، جامعه، دولت، مجلس و… چگونه و از چه راهی می توانند باب گفت و گو را با این جوانان باز کنند؟ جوانانی که می دانند اقتصاد بسیار مهم است؛ ولی از راه های کاذب به وضعیت اقتصادی خود سامان می بخشند و جوانانی که تفریح های در سطح جهانی ندارند و به استفاده از دخانیات و مواد مخدر روی می آورند.

70 هزار معتاد متجاهر در کشور داریم

فرهاد اقطار، معاون پیشگیری و درمان اعتیاد مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور در گفت و گو با رکنا، با اشاره به اینکه اعتیاد چیزی نیست که قبلا از معتادان متجاهر در ذهنمان داشتیم، گفت: کلا در کشور، 70 هزار معتاد متجاهر در کشور داریم. پس بقیه افراد معتادی که به طور عادی در کشور زندگی می کنند، این روزها به همان شکل قدیمی در معرض دید ما نیستند. ورودی های جدید به دام اعتیاد، کسانی هستند که هم کار می کنند و هم درس می خوانند. بعضا هم خانواده هایشان از اینکه اعتیاد آنها خبری ندارند. در واقع، با حجم زیادی از افرادی سر و کار داریم که ظاهرا سالم هستند؛ ولی در آینده می توانند حجم معتادان کشور را سریعا بالا ببرند.

وی در ادامه افزود: اعتیاد در نوجوانان بالا رفته است و سن شروع، به 12 و 13 سال رسیده است. مهم ترین علت اعتیاد هم عوامل فردی است؛ یعنی فرد به صورت ژنتیکی استعداد معتاد شدن دارد که در مورد اعتیاد به الکل این مورد بیشتر دیده می شود. همچنین افسردگی نیز در این دایره می گنجد و آمارها نشان می دهد احتمال معتاد شدن فرد دارای افسردگی، بیشتر از سایرین است. همچنین شرایط خانوادگی از جمله طلاق والدین نیز می تواند در معتاد شدن جوان موثر باشد.

این معاون سازمان بهزیستی تاکید کرد: در دوره نوجوانی، فرد دوست دارد در گروه های دوستی خودش باشد، با خانواده مخالفت می کند و تمایل دارد استقلال کسب کند؛ بنابراین بیشتر از سایرین در معرض خطر معتاد شدن است. همچنین بیماری های زمینه ای، لذت جویی، نداشتن تفریح و اعتماد به نفس و کسب نکردن مهارت های نه گفتن از دیگر مواردی است که می تواند احتمال معتاد شدن فرد را بیشتر کند. در بعضی مواقع، تبلغیات نادرست موجب استفاده از مواد مخدر می شود. برای مثال برای شب امتحان و دوران کنکور، برای اینکه دانش آموز و دانشجو تمرکز بیشتری داشته باشد استفاده از برخی مواد مخدر را توصیه می کنند که کاملا اشتباه است. بعضا در برخی آرایشگاه های زنانه هم به بهانه های مختلف مثلا زیباتر شدن، از این مواد استفاده می شود.

اقطار در ادامه با تاکید بر اینکه در خوابگاه های دانشجویی که افراد دور هم جمع می شوند نیز می تواند زمینه اعتیاد را در برخی ایجاد کند، گفت: مورد بعدی، عوامل خانوادگی است. در خانواده هایی که فقر فرهنگی و معنوی وجود دارد احتمال معتاد شدن نوجوان وجود دارد. نکته بعدی در عوامل اجتماعی دیده می شود. در کشور ما امکانات ورزشی، فرهنگی، هنری و… کمتر در اختیار نوجوانان قرار گرفته است؛ به طوری که دیگر نوجوان و جوانان نمی توانند از آن استفاده می کنند. برای رفتن یک استخر ساده هم باید مبالغ سنگینی پرداخت شود که بعضا با توجه به شرایط اقتصاد، این توان در خانواده ها وجود ندارد. به این شکل فرد هم می تواند تمایل پیدا کند که در جمع بنشیند، قلیان و گل بکشد و زمان خودش را در این مکان ها پر کند.

در حاشیه شهرها، خرده فروشی و مصرف مواد بیشتر است

او همچنین با اشاره به اینکه مهاجرت از شهرهای کوچک به بزرگ، می تواند فرد را در معرض آسیب قرار دهد و حتی یک خانواده را نیز دچار مشکل اعتیاد می کند، گفت: نکته آخر نیز مربوط به عوامل اقتصادی و محله ای است. وقتی فردی از شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ مهاجرت می کند، در قسمت حاشیه ساکن می شود. در حاشیه شهرها، خرده فروشی و مصرف مواد بیشتری هم مشاهده می شود و تمام این مجموعه ها جمع می شوند و زمینه را برای اعتیاد فرد مهیا می کند.

معاون سازمان بهزیستی تاکید کرد: حس کنجکاوی، تمایلات شخصی و اصرار دوستان نیز می تواند در کودکان و نوجوانان زمینه اعتیاد را شدیدا بالا برد. در پژوهش های سازمان بهزیستی، 26 و نیم درصد از کسانی که به سمت مصرف مواد مخدر می روند، به سبب کنجکاوی، 24 و 8 دهم درصد تمایلات شخصی و  22 درصد، اصرار دوستان را نام می برند.

وی در پاسخ به اینکه پژوهشی که نشان دهد چقدر برنامه های بهزیستی در راستای کاهش اعتیاد مشخص باشد، گفت: از سال 1395 به بعد، آماری که رسما به مردم اعلام کنیم نداریم. ستاد مبارزه با مواد مخدر هم باید پژوهش هایی انجام دهد تا ما بتوانیم طبق آن برنامه ریزی کنیم. وظیفه این کار با ستاد مبارزه با مواد مخدر است؛ آنها باید تعداد افراد دارای اعتیاد را اعلام کنند وگرنه سازمان بهزیستی راسا نمی تواند به این موضوع ورود کند.

اقطار تاکید کرد: با توجه به تماس هایی که با خط ملی اعتیاد گرفته می شود، بیشتر دغدغه مردم، در مورد حشیش ، گل و… راه های تشخیص اعتیاد کودکان و نوجوانان است. مود سنتی کاشت و برداشتشان شرایط خاص دارد و الان مصرف کنندگان به سمتی می روند که از مواد صنعتی که ساخت آنها راحت تر است استفاده کنند. تولید و در اختیار قرار گرفتنشان راحت تر است و از نظر قضایی هم احکام کمتری دارند.

او در ادامه افزود: این چند عامل باعث شده است تا نوجوان و جوان به سمت استفاده از این نوع مواد مخدر بروند؛ ولی بعد از مدتی، چند نوع ماده را به صورت ترکیبی استفاده می کنند که این می تواند خطرناک باشد. هنوز هم بیشترین حجم معتادان کشور بین سنین 30 تا 35 سال است. علت این است که اعتیاد فرد، تا مدتها ناشناخته می ماند و بعدا خودش را بروز می دهد.

اقطار با اشاره به اینکه شرایط اقتصادی این روزها، بدتر از روز گذشته می شود گفت: خانواده های طبقه متوسط به سمت حاشیه نشینی حرکت می کنند. در حاشیه شهرهای بزرگ، افراد بیشتر در معرض اعتیاد قرار می گیرند؛ چراکه امکان دسترسی راحت تر است.

او در پاسخ به اینکه آیا مهاجرت معکوس از شهرهای بزرگ به شهرهای کوچک نیز می تواند زمینه معتاد شدن را در افراد ایجاد کند یا خیر گفت: آیا مشکلات شهرهای کوچک، از نظر خشکسالی ، ایجاد شغل و… حل شده است که فرد به محیط قبلی باز گردد؟ اگر فردی مجبور شده باشد در شهرهای کوچک زندگی کند به طرف مشاغلی می رود که درآمدزاتر باشند و این خودش فرد را بیشتر در معرض اینکه به سمت تولید و فروش مواد مخدر برود قرار می دهد.

او در پایان تاکید کرد: آموزش ها برای پیشگیری از این مورد، باید از سن پایین شروع شود. اگر یادگیری مهارت ها از سن پایین شروع شده باشند، هم هزینه کمتری پرداخت می شود و هم تاثیرگذارتر خواهد بود. این در حالی است که سازمان بهزیستی، رابطه چندانی با آموزش و پرورش ندارد چراکه مدتهاست خود مسئولان آموزش و پرورش تصمیم گرفته اند که خودشان مسیر آموزش در حوزه اعتیاد را طی کنند و نمی دانم تا کنون چه تاثیری داشته است و آنها چه کار می کنند. این در حالی است که بهتر است تمام برنامه ها همراستا باشند. نمی توان آموزش و پرورش و دستگاه های مختلف مسیرشان را از هم جدا کنند. این در دنیا ثابت شده است که وقتی تمام دستگاه ها زیر یک پرچم حرکت کنند و یک مسیر آموزشی داشته باشند، موفق تر می شوند. بهزیستی در کنار هر دستگاهی است که اعلام نیاز کند و ما در کنارشان حرکت خواهیم کرد.