بر اساس شعار سال ۱۴۰۱ «تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین»، باید به موضوع تولید و اشتغال آفرینی در قالب شرکت‌های دانش بنیان توجه بیشتری می‌شد. در این زمینه تلاش کردیم از لابه‌لای اخبار مربوط به این حوزه، وضعیت کلی را بررسی کنیم.
شرکت‌های دانش بنیان بر اساس آیین نامه تشخیص شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان، موسسات خصوصی یا تعاونی هستند که به منظور افزایش علم و ثروت، توسعه اقتصادی بر پایه دانش و تحقق اهداف علمی و اقتصادی، گسترش اختراع و نوآوری و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه در حوزه فناوری‌های برتر و با ارزش افزوده، تشکیل می‌شوند.
این شرکت‌ها اهدافی مانند ترغیب هیات علمی دانشگاه‌ها و واحدهای پژوهشی برای فعالیت بیشتر در رفع نیاز جامعه و امکان افزایش درآمد اعضای هیات علمی، تجاری سازی یافته‌های پژوهشی، افزایش درآمد اختصاصی دانشگاه‌ها را نیز دنبال می‌کنند.
شرکت‌های دانش بنیان که عمدتا با ابتکارها و سرمایه‌گذاری‌های فردی کار خود را آغاز می‌کنند، در ادامه کار و حتی با وجود برخورداری از تسهیلات مختلف، باز هم با مشکلاتی در زمینه‌های گوناگون از اعطای مجوز تا دشواری‌های صادرات محصول روبه‌رو می‌شوند.
انواع و اهداف شرکت‌های دانش بنیان
در مجموع دو نوع شرکت دانش بنیان وجود دارد. اول شرکت‌هایی که مالک آن فقط اعضای هیات علمی هستند. اگر سهام دانشگاه، کمتر از ۵۰ درصد باشد، شرکت دانش بنیان، خصوصی خواهد بود که باید تابع قانون تجارت باشد. دوم شرکت‌هایی هستند که دانشگاه‌ها نیز در آن مالکیت دارند. در این صورت اگر سهام دانشگاه، ۵۰ درصد یا بیشتر باشد، شرکت دانش بنیان، دولتی است.
قرار نیست که شرکت‌های دانش بنیان حتما کالا تولید کرده و ماشین آلات خاصی داشته باشند. هرچند بسیاری از شرکت‌های دانش بنیان در حوزه‌های مختلف، کالا یا تولید هم دارند، اما عموما تعدادی افراد تحصیل کرده و با تجربه در شرکت‌های دانش بنیان، اطلاعات و تحقیقاتی تولید می‌کنند که در واقع محصول اصلی شرکت است و درآمدزایی دارد.
انجام تحقیقات کاربردی، ارائه خدمات تخصصی و مشاوره‌ای، تولید محصولات با فناوری نوین، ارائه خدمات نظارتی بر تحقیقات و پژوهش‌ها، ارائه خدمات توسعه کارآفرینی، ایجاد مراکز رشد و خدمات ایجاد و توسعه کسب و کار، ارائه خدمات توسعه محصول جدید، ارائه خدمات ورود کسب و کار به بازار بین المللی و برنامه ریزی و اجرای طرح‌های توسعه در سطوح ملی یا منطقه از جمله زمینه‌های فعالیت شرکت‌های دانش بنیان محسوب می‌شود.
چند شرکت دانش بنیان داریم؟
بر اساس آمارهای معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، تعداد کل شرکت‌های دانش بنیان در ایران، ۸ هزار و ۱۲۶ مورد است که از این تعداد، ۵ هزار و ۲۹۰ مورد شرکت‌های دانش بنیان تولیدی و ۲ هزار و ۸۳۶ مورد، دانش بنیان نوپا هستند.
شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه‌های گوناگون فناوری از جمله فناوری زیستی، کشاورزی، صنایع غذایی، دارو، فرآورده‌های پیشرفته تشخیص و درمان، مواد پیشرفته، محصولات مبتنی بر فناوری‌های شیمیایی، ماشین‌آلات پیشرفته، تجهیزات پزشکی، برق، الکترونیک، فوتونیک، مخابرات، فناوری اطلاعات و ارتباطات، نرم‌افزارهای رایانه‌ای و خدمات تجاری‌سازی بیشترین حجم تولید محصولات و خدمات دانش‌بنیان را ارائه می‌دهند.
در حالی که سهم شرکت‌های دانش‌بنیان از اقتصاد کشور در سال ۱۳۸۹، حدود ۲ هزار میلیارد ریال بود، در سال ۱۴۰۰ میزان فروش شرکت‌های دانش‌بنیان از ۹۰۰ هزار میلیارد فراتر رفت که رشدی بیش از ۴۵۰ درصدی را نشان می‌دهد.
وضعیت دانش بنیان‌ها در نظام سلامت
یکی از عرصه‌هایی که حضور و فعالیت شرکت‌های دانش بنیان بسیار اهمیت دارد، نظام سلامت است. بخش‌های مختلف نظام سلامت می‌توانند از محصولات یا فعالیت شرکت‌های دانش بنیان بهره مند شده و در مسیر پیش رفت حرکت کنند.
سید حیدر محمدی «رییس سازمان غذا و دارو» در نخستین نمایشگاه محصولات دانش بنیان حوزه دارو، غذا و تجهیزات پزشکی در هشتم اسفند ماه ۱۴۰۱ گفت: به طور کلی ۴۷۵ شرکت دانش‌بنیان در حوزه دارو، بیش از ۳۷۷ شرکت دانش‌بنیان در زمینه غذا و ۳۲۸ شرکت دانش‌بنیان در حوزه تجهیزات پزشکی در زمینه دانش بنیان فعال هستند.
وی ادامه داد: به لحاظ عددی حدود ۹۹ درصد از اقلام دارویی مورد نیازمان را تولید می‌کنیم. در شرایطی که برخی کشورها تحریم‌های ظالمانه‌ای علیه ما اعمال کرده‌اند، اگر به برکت شرکت‌های فناورمان به این حد از اتکا نمی‌رسیدیم، امروز بحران بزرگی را در زمینه تامین اقلام داروها، تجهیزات و ملزومات مصرفی و مواد غذایی داشتیم.
رییس سازمان غذا و دارو بیان کرد: به لحاظ ریالی ۸۳ درصد از داروهای مورد نیازمان در کشور تولید می‌شوند. در حوزه تجهیزات پزشکی اعم از مصرفی و سرمایه‌ای هم به توانمندی‌های خوبی رسیده‌ایم. برخی از دستگاه‌های سرمایه‌ای مانند ونتیلاتور برای اولین بار در کشور ما تولید شده‌اند و نیاز به حمایت دارند.
در حاشیه همین نمایشگاه محصولات دانش بنیان بود حوزه دارو، غذا و تجهیزات پزشکی که با حضور وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در روزهای هشتم و نهم اسفند ۱۴۰۱ برگزار شد، از ۱۰ محصول دانش‌بنیان شامل دارو و تجهیزات پزشکی رونمایی شد.
این محصولات به شرح زیر است:
- داروی ranibizumab تولید شرکت دانش بنیان آراسل زیست دارو
- داروی alteplase تولید شرکت دانش بنیان آرنا حیات دانش
- داروی albumin تولید شرکت دانش بنیان مدوک زیست دارو
- فراورده سلولی recolorcell تولید شرکت دانش بنیان سل تک فارمد برکت
- ماده اولیه دارویی macitentan تولید شرکت دانش بنیان مادآوش کیمیا
- داروی Vigabatrin تولید شرکت دانش بنیان مداوا
- داروی تزریقی داخل نخاعی Bupivacaine تولید شرکت دانش بنیان واریان فارمد
- داروی trastuzumab-emtansin تولید شرکت دانش بنیان نانودارو پژوهان پردیس
- مجموعه کیت های تشخیصی بر پایه فناوری ایمونوفلورسانس، تولید شرکت دانش بنیان آپادانا تابناک سیستم
- دستگاه هولتر ECG تولید شرکت دانش بنیان فن یار طب پیشتاز
رییس سازمان غذا و دارو در مراسم اختتامیه نخستین نمایشگاه سلامت بنیان گفت: تسهیل در بخش صدور مجوز به شرکت‌های دانش بنیان و کوتاه کردن مسیر کسب مجوز به دستور وزیر بهداشت یکی از دستاوردهایی بود که از جانب نمایشگاه دانش بنیان حاصل شد.
کاهش واردات، افزایش صادرات
حمایت از شرکت‌های دانش بنیان می‌تواند علاوه بر اینکه منجر به کاهش واردات شود، به افزایش صادرات محصولات نیز کمک کند. هرچند کشور به انواع محصولات سلامت محور نیازمند است و گاهی کمبودهایی در زمینه‌های مختلف دارویی یا تجهیزات پزشکی رخ می‌دهد، اما بخشی از انتظار تولیدکنندگان همواره موضوع صادرات بوده است.
رییس سازمان غذا و دارو در این زمینه نیز گفت: یکی از اقدامات مهمی که با تولید محصولات فناورانه می‌افتد، کاهش وابستگی به واردات است. برای اینکه بتوانیم اثر تحریم‌ها را خنثی کنیم، نیاز به حمایت در عرصه شرکت‌های دانش‌بنیان داریم. بیشترین حجم صادرات ما مربوط به حوزه دانش‌بنیان است. این حوزه دانش جدیدی را خلق کرده است که نه‌تنها برای کشور ما بلکه برای کشورهای منطقه جذابیت دارد. اگر شرکت‌های ما بتوانند در این زمینه فعالیت کنند، بهتر می‌توانند صادرات را انجام دهند. این‌طور نیست که ما برای صادرات بازار نداشته باشیم بلکه بازار ایجاد نکردیم.
محمدی افزود: یکی از برنامه‌های ما این است که تولید را به حدی تقویت کنیم که در صادرات محدودیتی ایجاد نشود. در سال آینده با توجه به اینکه مشکل ارز ترجیحی نداریم، با تامین پایدار، مشکل صادرات هم رفع می‌شود. پیش‌بینی ما برای صادرات دارو در سال آینده ۲۰۰ میلیون دلار است. یکی از موانع صادرات ما ارز ترجیحی بود، زیرا طبیعتاً وقتی به محصولی یارانه می‌دهیم، اجازه صادرات آن را نداریم. دارو، تجهیزات پزشکی و شیر خشک تحت حمایت ۱۰۰ درصدی یارانه و بر این اساس صادراتشان بسیار محدود بود.
محصولات دانش بنیان، تجاری سازی شود
موضوع دیگری که از ابتدای سال جاری بیشتر از همیشه مطرح شد، ارتباط صنعت با دانشگاه و همچنین صنعت با شرکت‌های دانش بنیان بود. یکی از مشکلاتی که در کشور وجود دارد، همین عدم ارتباط یا ارتباط نامناسب میان صنعت و دستاوردهای علمی و دانشگاهی است. مواردی مانند رونق تولید قدر مسلم از مسیر علم و دانشگاه می‌گذرد و نمی‌توان با روش‌های سنتی انتظار رونق و جهش در تولید داشت.
حسین جلالی «نماینده مردم رفسنجان و انار در مجلس شورای اسلامی» در ۷ فروردین ۱۴۰۱ گفته بود: بسیاری از کارهای صنعت و تولید هنوز به صورت سنتی و با روش‌های قدیمی انجام می‌شود. به طور مثال، شرکت‌های دانش بنیان در حوزه کشاورزی حضور ندارند و ۴.۵ درصد از این شرکت‌ها در حوزه کشاورزی مستقر و از علم و تکنولوژی روز استفاده می‌کنند. در حالی‌که باید از علم و فناوری در زمینه کشاورزی استفاده کرد. علوم شرکت‌های دانش بنیان می‌تواند در تولید انبوه در محصولات کشاورزی و صادرات موثر باشد.
بهرام عین‌اللهی «وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» نیز روز ۸ اسفند ۱۴۰۱ در نخستین نمایشگاه محصولات دانش بنیان حوزه دارو، غذا و تجهیزات پزشکی در مصلای تهران بر ضرورت چابک سازی و اصلاح ساختار حوزه‌های متولی حوزه دانش بنیان سلامت تاکید و اظهار کرد: دولت سیزدهم توجه ویژه‌ای به شرکت‌های دانش بنیان دارد و تسهیلات خوبی برای آنها دیده شده که باید عملیاتی شوند. تجاری سازی محصولات دانش بنیان، موضوع مهمی است که باید به آن توجه شود. بالغ بر ۲۰ کشور دنیا متقاضی دریافت دارو و تجهیزات پزشکی ایران هستند و چشم انداز ما صادرات دارو و تجهیزات پزشکی است.
وزیر بهداشت همچنین بیان کرد: در حال حاضر ۴۰ درصد از تجهیزات پزشکی همچون ماشین‌های بیهوشی، دیالیز و ونتیلاتور در کشور تولید می‌شود که باید با برنامه ریزی این آمار ارتقا پیدا کند.
ناصر آزاد «استادیار گروه مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب»، مجتبی محمدی پور و بهمن نقدی «دانشجویان دکتری مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی تهران جنوب» در مقاله‌ای با عنوان «چالش‌های تجاری سازی محصولات دانش بنیان با تاکید بر بخش بازاریابی و مالی» که سال ۱۳۹۷ در فصل نامه اقتصاد مالی دانشکده اقتصاد و حسابداری واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی منتشر شد، در این زمینه نوشتند: بخش قطعی از یک نوآوری، فرآیند تجاری سازی یا صنعتی سازی محصول یا خدمت است و زمانی سازمان‌ها می‌توانند موانع بزرگ ورود سرمایه و ساخت قطعات فن آوری را از میان بردارند که تاکید آنها روی کاهش زمان ورود محصول یا خدمت به بازار و کاهش هزینه‌های غیرکیفی در معرفی محصول جدید باشد.تجاری سازی عبارت است از تبدیل یافته‌های جدید و ایده‌های پژوهشی به محصولات و خدمات و فن آوری‌های قابل ارائه به بازار. به عبارت دیگر تجاری سازی تحقیقات مجموعه تلاش‌هایی را که به منظور فروش کارهای تحقیقاتی با هدف کسب سود و ارتباط هر چه بیشتر آموزش و پژوهش با اهداف اقتصادی و اجتماعی صورت می‌پذیرد را گویند. با توجه به تعاریف بالا تجاری سازی را می‌توان به بازار رسانیدن یک ایده و یا یک نوآوری دانست. تجاری سازی نتایج تحقیق، یکی از گام‌های مهم نظام نوآوری است که پایداری و استمرار امر تحقیق را تضمین می‌کند و متناسب با آن علاوه بر فراهم آوردن ارزش‌های اقتصادی قابل توجه برای سازمان‌ها، رشد اقتصادی دانش محور جامعه را تسریع می‌کند. اساس فرایند تجاری سازی مشارکت بخش تحقیقاتی و بخش صنعت، در تبدیل نتایج تحقیقات به نوآوری است و امروزه تجاری سازی به یکی از حلقه‌های اصلی فرایند نوآوری تبدیل شده است. تجاری سازی، فرایند انتقال دانش و فناوری از مرکز تحقیقاتی به صنایع موجود یا کسب و کارهای جدید است.
تجاری سازی چه چالش‌هایی دارد؟
یافته‌ها و نتایج تحقیقات تا هنگامی که در عرصه عمل استقرار نیابند و عواید آنها نصیب جامعه نشود، نه تنها منشاء ثروت آفرینی نیستند، بلکه باعث به هدر رفتن منابع مختلف و همچنین ایجاد مشکلات برای جامعه خواهد شد. این موضوع و برخی از عوامل دیگر منجر به آن شده که موضوع تجاری سازی دستاوردهای تحقیقاتی به شدت از سوی محافل علمی و تحقیقاتی مورد توجه قرار گیرد، به گونه‌ای که امروزه تجاری سازی به یکی از ارکان مهم در فرایند نوآوری تبدیل شده و در دستور کار بسیاری از سازمان‌ها و مراکز تحقیقاتی قرار دارد، اما با وجود پذیرش این موضوع و توجه خاص به آن، شواهد متعدد از سراسر دنیا حاکی از آن است که هر چند تعداد کثیری از تحقیقات توسعه فناوری از نظر تکنیکی موفق بوده، اما تنها درصد اندکی از آنها در زمینه تجاری سازی به موفقیت دست یافته که این امر نشان دهنده پیچیدگی فرایند تجاری سازی است.
در سال‌های اخیر با توجه به رکود جهانی حاکم بر بازار کالا و خدمات، موسسات تحقیقاتی در سراسر جهان با چالش‌های متعدد راهبردی از قبیل تنگناهای تامین مالی، رقابت شدیدتر در عرصه جهانی و تقاضاهای روزافزون مشتریان و حامیان مالی روبه‌رو هستند. برای موفقیت در برخورد با این چالش‌ها، این موسسات باید با بازنگری در نقش و راهبرد خود، تمرکز عمیق بر فعالیت‌های پژوهشی و ایجاد تغییرات واقعی در سازماندهی، فرایند عملیاتی و نظام‌های تشویقی و تجاری سازی فناوری را فراهم کنند.
محققان پیش گفته در مقاله «چالش‌های تجاری سازی محصولات دانش بنیان با تاکید بر بخش بازاریابی و مالی» ادامه دادند: شرکت‌های دانش بنیان با تغییرات و تحولات نوظهوری در محیط‌های اقتصادی، اجتماعی، فناوری، فرهنگی و سیاسی مواجه هستند. از آنجا که امروزه شرکت‌های دانش بنیان به عنوان کارخانه تبدیل دانش به کالا و خدمات فعالیت دارند، ضروری است تا ضمن آشنایی با ساختار سازمانی، منابع مادی و انسانی و نیازمندی‌های این شرکت‌ها، چالش‌های فراروی این شرکت‌ها شناسایی شود و با رفع یا کاهش اثر چالش‌های شناسایی شده، به ترسیم نقشه جامع و راهبردی و ترسیم مسیر توسعه آنان در قالب اصول عملکردی اقدام شود.
این مقاله ادامه می‌دهد: در پژوهش صورت گرفته در سال ۲۰۰۴ بر روی تجاری سازی تکنولوژی‌های کشاورزی مشخص شد ایجاد ارزش، اساسی‌ترین چالش در معرفی هر تکنولوژی جدید برای مشتری است. به دست آوردن مشتری یا پذیرش مشتری یا درک مشتریان همیشه به عنوان یکی از ابعاد کلیدی موفقیت در تجاری سازی محصولات کشاورزی بوده، اما به دست آوردن مشتری یا پذیرش مشتری تمرکز گسترده‌ای دارد. دسترسی به بازار سرمایه به طور کلی نوآوری تکنولوژیکی مستلزم هزینه سرمایه، سرمایه گذاری بالاست و در نتیجه دسترسی به بازارهای سرمایه یا مالی برای موفقیت کشف و تجاری سازی تکنولوژی جدید ضروری است. چهارمین چالش تجاری سازی تکنولوژی کشاورزی گرفتن ارزش است. تکنولوژی جدید برای کاربر ارزش ایجاد می‌کند. اگر ارائه کننده تکنولوژی مکانیسمی برای گرفتن برخی از آن ارزش‌ها نداشته باشد، تجاری سازی تکنولوژی غیر محتمل خواهد بود. محافظت از مالکیت فکری یکی از رویکردهای متداول به گرفتن ارزش تکنولوژی جدید، محافظت از تکنولوژی در برابر آنالوگ‌ها و تامین کنندگان رقیب از طریق مالکیت فکری است. آخرین چالش تجاری سازی تکنولوژی، فرآیند تصمیم گیری برای هزینه‌هایی تحقیق و توسعه و بودجه بندی تجاری سازی است.
دو مشکل اساسی تجاری سازی که جوامع آکادمیک و تجاری با آن روبه‌رو هستند:
۱. توانایی جامعه آکادامیک برای تغییر فرهنگ دانشمندان به تجاری سازی تکنولوژی
۲. توانایی جامعه تجاری برای برقراری ارتباط موفق با دانشمندان
نتایج مصاحبه از نوآوران در خصوص تجاری سازی نشان داد دو مانع به طور غیرمستقیم به عنوان مهمترین عوامل شکست و موانع تجاری سازی وجود دارد، فقدان امکانات مالی یا پشتیبانی و پرسنل متخصص، به ویژه پرسنل مورد استفاده برای فروش و ترفیع محصولات نوآوری. پژوهش صورت گرفته در آمریکا در خصوص چالش‌های تجاری سازی نانو کربن نشان داد چالش‌هایی که این صنعت با آنها مواجه است بدواً مشکلات فنی مانند انحلال، پراکندگی، تصفیه و مرتب سازی وجود دارد که مانع استفاده کامل کامپوزیت‌ها از خواص نانو لوله‌های کربن می‌شود و حل این موضوعات به تحقیق و توسعه بیشتری نیاز دارد.
یکی از چالش‌هایی که در تجزیه و تحلیل داده‌های مصاحبه مشخص شد قوانین و مقررات حاکم فعلی بر کسب و کار شرکت‌های دانش بود که با بالاترین درصد توافق در نظرسنجی مورد تائید قرار گرفت و این چالش نیز در مطالعات پیشین با یافته‌های پژوهش صورت گرفته، مطابقت دارد. همچنین شرایط اقتصادی کشور چالش دیگری است که می‌تواند مانع تجاری‌سازی محصولات دانش‌بنیان شود. امروز سرعت تغییرات تکنولوژیکی بسیار بالا بوده و در صورت تاخیر در فرایند تجاری‌سازی یک محصول و خدمت ممکن است به کلی تکنولوژی به کار رفته در آن منسوخ شده و تکنولوژی جدیدتری جایگزین شود که این موضوع نیز در مطالعات گذشته مطرح شده و مطابقت دارد.
به طور خلاصه نتایج این تحقیق نشان داد تمام چالش‌هایی که از داده‌های مصاحبه‌ها استخراج شد، در نظرسنجی‌های صورت گرفته از متخصصان در حوزه تجاری‌سازی محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان با درصد بالایی مورد تائید قرار گرفت و هم اکنون به عنوان چالش‌های عمده‌ای هستند که شرکت‌های دانش‌بنیان در تجاری‌سازی محصولات خود با آن روبه‌رو هستند.
دولت موظف به حمایت از دانش بنیان‌ها است
یکی از نیازهای شرکت‌های دانش بنیان، حمایت‌های دولتی است. دانش بنیان‌ها در عرصه‌های مختلفی به این حمایت‌ها نیاز دارند که شاید بخشی از آن، کاهش بروکراسی و کاغذبازی‌ها است. حمایت‌های مالی و پرداخت تسهیلات و البته بازاریابی برای محصولات شرکت‌های دانش بنیان و پیش خرید محصولات، از جمله دیگر نیازهایی است که باید از طرف دولت انتظار داشت.
سید ابراهیم رئیسی «رییس جمهوری» روز ۹ اسفند ۱۴۰۱ در اختتامیه سی و ششمین جشنواره خوارزمی در این رابطه گفت: دولت مردمی خود را موظف به حمایت‌های مالی، حقوقی از فعالیت‌های دانش‌بنیان و نیز کمک به بازاریابی برای محصولات این فعالیت‌ها می‌داند. کار فناورانه و دانش‌بنیان برای کشور بسیار مفید بوده و از این جهت ضروری است اتاق‌های فکر و اندیشه‌ورزی با حضور فعالان اقتصادی و صنعتی و دانشمندان و پژوهشگران تشکیل شود تا با شناسایی مسایل کشور برای یافتن راهکار و راه‌حل آنها اقدام کنند.
رییس جمهوری با تأکید بر اینکه به دنبال توسعه پایدار در کشور هستیم، بیان کرد: همه وزارتخانه‌ها بدون استثناء موظفند ارتباط با دانشگاه‌ها را حفظ و تقویت کنند تا کشور از کار علم‌پایه و فناوری‌پایه بهره ببرد.
سخن پایانی
حمایت از شرکت‌های دانش بنیان و برداشتن موانع و سدها از پیش پای جوانانی که در عرصه تولید فعالیت می‌کنند، یکی از وظایف اصلی دولت‌هاست. وقتی شعار سال با مضمون حمایت از دانش بنیان‌ها و اشتغال آفرینی انتخاب شد، نور امید در قلب بسیاری از تولیدکنندگان تابیده شد تا بسیاری از موانع برطرف شده و حمایت‌های مالی و غیرمالی ارائه شود. شرکت‌های دانش بنیان و تولیدکنندگان در عرصه‌های مختلف همچنان با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند و باید این موانع از طرف دولت احصا و رفع شود.
قدر مسلم هرچه حمایت از تولید و شرکت‌های دانش بنیان در کشور افزایش پیدا کند، میزان وابستگی به واردات کاهش پیدا می‌کند و همچنین افرادی که توانایی تولید دارند، بیشتر از همیشه به فکر خدمت به کشورشان خواهند بود و عرصه‌های تولید پر رونق‌تر از گذشته می‌شود.
بدیهی‌ست که کسی از تحریم و آثار منفی آن خوشحال نمی‌شود، اما اگر وضعیت تحریمی را به این صورت ترسیم کنیم که فرصتی برای شرکت‌های دانش بنیان و فناور فراهم شده، باید با حمایت‌های لازم و کافی، عرصه رقابت را فراتر از مرزها ایجاد کرد. اگر کیفیت محصولات دانش بنیان داخلی هم تراز با محصولات خارجی بوده و قیمت نیز برای مصرف کنندگان به صرفه باشد، استفاده از محصولات دانش بنیان داخلی به واسطه قیمت و کیفیت مناسب‌تر، افزایش پیدا خواهد کرد.
اینکه بگوییم حمایت از شرکت‌های دانش بنیان فقط محدود به ارائه تسهیلات است، راه به بیراهه رفتن است. سیاست‌هایی مانند ثبت سفارش و پیش خرید محصولات این شرکت‌ها، سیاستی به مراتب بهتر از اعطای تسهیلات است. از طرفی حضور باید ذینفعان این حوزه و تولیدکنندگان در جلسه‌های تصمیم گیری پر رنگ‌تر باشد تا بتوان به حل مشکلات آنها امیدوار باشیم.
منبع ایرنا
