توجه به سلامت نطفه، تشکیل جنین و تأثیر شرایط روحی، روانی و جسمی مادر بر کودک و تربیت صحیح او در سنین خردسالی و نوجوانی، از دیرباز حتی در آموزه های دینی و احادیث اسلامی ما به شدت مورد توجه بوده است تا آنجا که نوع تغذیه مادر باردار بر ظاهر و خلق و خوی کودک تأثیر مستقیم خواهد داشت و آنچه تحقیقات و پژوهش های نوین اثبات نموده اند کلیه ی رفتارها و حالات روحی مادران در دوران بارداری اعم از شادابی،افسردگی،خنده،گریه،مصرف دارو، سیگار و مخدرها نقش به سزایی در روحیات و خلقیات کودک در زمان خردسالی و بلوغ خواهد داشت.
ورزش نیاز انسان در هر سنی است؛ اما ضرورت آن در دوران بارداری از بسیاری از جهات حائز اهمیت می باشد.کم تحرکی و عدم ورزش در دوران بارداری عواقب خطرناکی برای مادر و جنین به همراه خواهد داشت از طرفی دیگر ورزش های دوران بارداری برطرف کننده ی بسیاری از مشکلات جسمی و روحی مادر و جنین و عاملی جهت پیشگیری از آسیبهای احتمالی به ایشان میباشد و مادران میتوانند با انجام ورزش های مناسب تحت نظر مربی و پزشک متخصص، زایمانشان را تسهیل و از استرس ناشی از بارداری، ضعف جسمانی و درد زایمان و آسیب های پس از زایمان بکاهند.
تجربیات سال های ابتدایی کودکی و قبل از تولد زیر بنای مهم کل زندگی فرد را شکل خواهد داد. شرایط نامناسب دوران بارداری از قبیل سوء تغذیه، استعمال دخانیات، استفاده نادرست از داروها، ورزش ناکافی، استرس و عدم مراقبت های قبل از زایمان همگی می توانند منجر به رشد نامطلوب جنین گشته و این رشد نامطلوب جنینی خطری برای سلامت آتی فرد محسوب خواهد شد. هم چنین اگر به نیازها و حیطه های تکاملی کودکان در طی این دوران پاسخ مناسبی داده شود، رشد آنها سالم تر بوده، از قدرت تفکر و تعقل بیشتری برخوردار می گردند و مهارتهای عاطفی و اجتماعی بهتری خواهند داشت. تکامل ابتدای کودکی شامل حیطه های مختلفی از قبیل سلامتی(فیزیکی…)، اجتماعی/ احساسی و شناختی/ تکلمی و … می باشد که همگی قویاً بر یادگیری ابتدایی و پایه ای فرد ، موفقیت او در امر تحصیل، خطر ابتلا به بیماری های جسمی و روانی، مشارکت اقتصادی، نقش اجتماعی شهروندی و سلامت او نیز تاثیر بسزایی خواهند داشت.

سلامت جامعه در گرو خانواده سالم

خانواده به عنوان کوچک ترین نهاد اجتماعی ، آسیب پذیرترین گروه در برابر آسیب های اجتماعی است به طوری که اکثر مشکلات و آسیب ها ابتدا در خانواده ها بروز پیدا می کند و در صورت عدم پیشگیری و برخورد نا صحیح با آنها ، به درون جامعه نیز رسوخ می کند و در این شرایط دشوار دیگر نمی توان به راحتی مشکلات و آسیب ها را کنترل کرد.
با توجه به شرایط امروز جامعه ، افزایش مشکلات ، آسیب ها و ناهنجاری ها و تغییرات زندگی نسبت به گذشته و… بنابراین چنانچه نتوانیم پایه های خانواده و پرورش کودک را محکم و استوار بنا کنیم در این صورت شاهد بروز آسیب ها و ناهنجاری ها در خانواده ها خواهیم بود.
بر همین اساس ، به منظور تحکیم بنیان و سلامت خانواده ها از سوی سازمان ها و نهادهای حمایتی مانند بهزیستی ، کمیته امداد و همچنین مرکز اموز زنان و خانواده اقدامات ، طرح ها و برنامه هایی در دست اجرا است که اجرای درست و فراگیر این برنامه ها می تواند کمک موثری در تقویت بنیان خانواده و جلوگیری از افزایش آسیب های اجتماعی در جامعه باشد.
توانمندسازی مردم به خصوص اقشار نیازمند ودرمعرض آسیب ، طرح آموزش مهارت های زندگی ، ایجاد گروه های همیاران سلامت روان و اجتماعی و پایگاه سلامت اجتماعی و… از جمله اقداماتی است که بهزیستی در این زمینه انجام می دهد.
با توجه به اینکه شخصیت فرد در خانواده شکل می گیرد بنابراین عملکرد و رفتار کودکان در جامعه نشانده تربیت صحیح و یا غلط والدین آنان است به همین دلیل باید پدران و مادران امنیت روحی و روانی کودک را در خانواده تامین کنند و به آنها نحوه صحیح و سالم زندگی کردن و همچنین نحوه برخورد درست با مشکلات را بیاموزند.
در چنین شرایطی سلامت فرد و خانواده تا حدود زیادی تامین می شود و آسیب های اجتماعی کمتر به درون خانواده سالم رسوخ پیدا می کنند.
در خانواده هایی که از ثبات برخوردار نیستند به دلیل نابسامانی ، آسیب های مختلفی مانند کودک آزاری ، انواع خشونت های خانگی ، طلاق ، اعتیاد ، فرار فرزندان از خانواده ، اتفاق می افتد که باید با آموزش مهارت های زندگی نحوه صحیح ارتباط و همچنین برخورد با مشکلات به افراد خانواده ها آموزش داده شود.
جامعه شناسان معتقدند که آسیب های اجتماعی سالانه حدود 10 درصد افزایش پیدا می کنند و این امر محیط خانواده ها را به شدت تهدید می کند به همین دلیل دولت باید با ارائه برنامه های درست اقدام اساسی و جدی برای پیشگیری و کنترل از این آسیب ها انجام دهد ، چون یک سازمان مانند بهزیستی به تنهایی از عهده این امر بر نمی آید .
اکنون بنیاد پیشگیری از اسیب های اجتماعی در نظر دارد دوره ای آموزشی به عنوان تمرینات ورزشی دوران بارداری برگزار نماید. در ذیل مصاحبه ای با سر کار خانم زمانی مسئول برگزاری این دوره انجام شده است که شما را به خواندن آن دعوت می نماییم:
1)ضمن معرفی دوره در حال برگزاری ،اطلاعاتی درباره محورهای اصلی این دوره بیان بفرمایید.
این دوره تخصصی اموزش تمرینات ورزشی دوران بارداری است که محورهای کارگاه اموزش سلامت جسمی دردوران بارداری،زایمان وپس از زایمان ، تأثیر سلامت مادربر سلامت جنین و نوزاد ، تغییرات فیزیولوژیک بارداری وتأثیرورزش بر آن ، حفظ وارتقای سلامت روان مادر با انجام تمرینات ورزشی ، تأثیر ورزش بر پیشگیری ودرمان عوارض بارداری و زایمان ، تمرینات ورزشی مناسب دوران بارداری، که تمام این محورها در راستای کاهش پیشگیری از آسیب در جامعه لحاظ گردیده است.
2) این دوره با همکاری کدام سازمان ها و ارگان ها برگزار میگردد و جزییات برگذاری ان را تشریح بفرمائید.؟
این دوره توسط بنیاد پیشگیری از آسیب های اجتماعی و با همکاری اداره سلامت مادران وزارت بهداشت ودرمان و برای سه گروه پزشکان،مربیان و عموم برگزار میگردد.
دوره ویژه پزشکان طی 2روز و توسط مدرس بین المللی،دوره ویژه مربیان توسط دکترای تربیت بدنی وطب ورزشی و در 3روز و هم چنین دوره اموزش عمومی طی یک کارگاه یک روزه برگزار خواهد گردید.
3)برگزاری این دوره تا چه حد می تواند نقشی در سلامت مادر و جنین ایفا نماید ؟
همانطور که میدانیم یک زن در دوران بارداری تغییرات جسمی و روحی متفاوتی را تجربه می کند که می تواند به افزایش اسیب پذیری او منجر شود که تغییرات اناتومیک همراه با تغیرات هورمونی بارداری عامل اصلی تغییرات جسمی و بعضا روحی مربوط به این دوران است که خوشبختانه ورزش می تواند نقش مهمی در کاهش و توقف این تغییرات داشته باشد و باعث بهبود سلامت مادر و جنین در این دوران خواهد شد که احساس شادی و شادابی و سلامتی را برای مادر به ارمغان خواهد اورد .در این دوره ورزش های عمومی در بارداری، موارد احتیاط در ورزش، ورزش های خطرناک و ممنوع، ورزش های تقویتی ماهیچه ای و لگنی برای زایمان ایمن و تغییرات مرتبط با بارداری ومزایای فعالیت فیزیکی در دوران بارداری و فرهنگ سازی و اصلاح تفکر غلط عامیانه در مورد ورزش دوران بارداری که تمامی این موارد در سلامت مادر و جنین تاثیر گذار است و زایمان ایمنی را در پی خواهد داشت.
همچنین فواید زایمان طبیعی و نقش آن در سلامت کودک و آسیب¬های سزارین نیز در این دوره برای حاضرین در این دوره تشریح خواهد گردید.
4)برگزاری این دوره تا چه حد می تواند در پیشگیری از آسیب های اجتماعی در جامعه تاثیر گذار باشد؟
طبق احادیث و روایات و انچه تا کنون پژوهش ها و تحقیقات اثبات نموده اند رفتار و سلامت فرزند در دوران کودکی و نوجوانی و حتی جوانی از دوران بارداری و شکل گیری جنین در رحم مادر اغاز می گردد ،لذا اهمیت به مادران در دوران بارداری هم از نظر روحی و هم از نظر جسمی می تواند کودکان و نوجوانانی سالم برای جامعه به ارمغان اورد.
همانطور که سیگار کشیدن مادری باردار و اعتیاد او بر روی جسم کودک تاثیر می گذارد ،نشاط ،شادابی وسلامت جسمانی و روحی مادر و حتی تنش های زناشویی زوجین نقش به سزایی در شکل گیری عواطف و اخلاق کودک خواهد داشت، تا آنجا که هرچه مادر در دوران بارداری با تنش ها و اختلالات روحی درگیر باشد احتمال گرایش جنین در دوران نوجوانی و جوانی به سمت بزه و آسیب افزایش می¬یابد، بنابراین هدف کلی این بنیاد آن است تا با اموزش مادران باردار و تربیت مربیان و پزشکان اشنا به اصول ورزشی و رفتاری مادران باردار بتواند علاوه بر حفظ سلامت جسمی و روحی روانی مادر و جنین از به وجود امدن اسیب های اجتماعی جلوگیری نماید.