در دنیای امروز راه حل های متفاوتی برای حل مشکلات مختلف وجود دارد، مهمترین آنها ارتباط برقرار کردن با فرد مقابل است. صحبت کردن درباره پیشنهادات؛ صحبت کردن درباره نظرات و… که از طریق این ارتباط و بیان کردن مشکلات، خیلی از آن ها به سادگی حل می شود.

اما چگونه مشکلمان را با فردی حل کنیم که علاقه ای به صحبت کردن ندارد؟ به صورت مداوم از این مکالمه می گریزد و علاقه ای به آن نشان نمی دهد؟ با نوجوان خشمگین خود چگونه ارتباط برقرار کنیم؟

حس استقلال طلبی نوجوان خشمگین

به تازگی مادری جدال اخیر خود با پسر نوجوانش را تعریف کرد: من فرزند 15 ساله خود را هر روز با ماشین به مدرسه می رسانم. او در تمام مدت هدفون خود را ثانیه ای در نمی آورد و دائم سرش را پایین می گیرد. اگر بخواهم سوالی بپرسم یا چیزی را به او بگویم، بلافاصله از کوره در میرود و از دست من عصبانی می شود.

من قبلا می توانستم درباره همه چیز با او صحبت کنم اما الان دیگر نمیدانم چگونه اینکار را انجام دهم، تمام والدینی که در اطراف او بودند سر خود را به نشانه تایید تکان دادند. واقعا چرا وضعیت به این صورت است؟

داستان نوجوانی درباره جدا شدن از والدین و مستقل شدن است، آن ها خودشان را آماده می کنند تا بتوانند به دنیای بیرون از خانه بروند، این پروسه چیزی نیست که یک ساله یا دو ساله به وجود آمده باشد این پروسه در حقیقت از هنگام تولد هر فردی آغاز می شود. این که نوجوانان به حرف والدین خود گوش نمی کنند دقیقا برای این است که می خواهند استقلال خود را نشان دهند یا بگویند که تو رئیس و مدیر من نیستی.

تمامی حالات و گفتارهای آن ها بیانگر این است که من مستقل هستم. این احساس مستقل بودن، احساسی واجب برای آن ها در نظر گرفته می شود و مسلما تاثیر عظیمی در روابط بین آن ها با والدینشان می گذارد.

آن ها این جدایی از والدین و استقلال را معمولا با خشونت؛ بی ادبی و دعوا طلب می کنند. وقتی از والدین بپرسیم که چه چیزی نوجوان شما را عصبانی می کند؟ والدین بلافاصله پاسخ می دهند: هر کاری که ما انجام می دهیم. بعضی از والدین در صحبت های خود می گویند که فرزند ما در بعضی شرایط عاقل تر از سنش عمل می کند، با این حال باید به این نکته توجه داشته باشید که فرزند شما هنوز بالغ نشده است. بخش جلویی مغز که ویژگی خود کنترلی را تنظیم می کند در نیمه اول 20 سالگی رشد پیدا می کند پس شما نمی توانید از نوجوان خشمگین خود توقع رفتاری منطقی و عقلانی در همه شرایط داشته باشد.

همچنین توجه داشته باشید که آشفتگی های دوران نوجوانی با هورمون های رشد رابطه مستقیم دارد که در این سن باعث می شود فرزند شما تعادل احساسی مناسبی نداشته باشد و این احساسات یک روز به صورت عصبانیت و روزی دیگر با سکوت بروز داده می شود.

روشی که شما برای ارتباط برقرارکردن با نوجوان خشمگین خود انتخاب می کنید روی نتیجه ی نهایی تاثیری جدی می گذارد. آسان طب راه هایی را که می تواند به شما کمک کند در زیر بیان می کند:

پذیرفتن شور و هیجان نوجوان خشمگین

اگر به نوجوان خود بگویید که “دیگر نباید بازی کامپیوتری انجام بدهی” او در جواب شما از عباراتی مانند: “برو بیرون از اتاقم” ، “دیگر نمیخواهم ببینمت” و یا حتی “ازت متنفرم” استفاده می کند. شما باید بر روی خشم او تمرکز کنید و آن را بپذیرید. شما می توانید ببینید که فرزند شما عصبانی است و همچنان دلش میخواهد به بازی کامپیوتری ادامه دهد.

نرم تر باشید و صحبت را ادامه دهید، فکر نکنید که این کار فایده ای ندارد و به یک شکست منتهی می شود هراس از شکست نداشته باشید و ادامه دهید. به فرزند خود بگویید: “من می بینم که تو عصبانی شده ای، بیا راجب این موضوع با هم برنامه بچینیم” و اجازه بدهید که نوجوان خشمگین شما حرف و نظر خود را با خیال راحت بیان کند.

به احتمال بسیار زیاد، او از اینکه بنشیند و با مادرش درباره بازی کامپیوتری برنامه ریزی کند متنفر است اما همین که می بیند با وجود خشمی که در ابتدا به شما نشان داد، شما در مقابلش پرخاشگری نکرده اید، او نیز سعی می کند آرام تر برخورد کند.

گوش دادن به خواسته های نوجوان

نوجوانان دائم برای به دست آوردن آزادی بیشتر در تلاش هستند. خواسته های رایج آن ها عبارت است از” میخواهم با دوستانم به مسافرت بروم” ، “میخواهم دوست دختر/دوست پسر داشته باشم” ، ” میخواهم خالکوبی روی بدنم بزنم” ، “میخواهم خانه مستقل داشته باشم” و… اگر شما بلافاصله پاسخ بدهید: “نه” فرزند از اینکه می بیند تمام کنترل حرکات و خواسته هایش در دست والدین است تبدیل به یک آتشفشان فعال می شود.

به جای استفاده از کلماتی مثل “نه” ، “مگه خل شدی؟ این خواسته ها چیه؟” ، “تو هنوز به سن انجام اینکار ها نرسیدی”  و… به او بگویید که من دارم به حرفهایت گوش می دهم.” تو میخواهی شب بیرون خونه بمانی؟” ، “میدانم که برای مدرسه فردا کارهایی داری که باید آن ها را تمام کنی. با آن ها میخوای چه کار کنی؟”.

نوجوان خشمگین شما می بیند که شما با او منطقی و بدون دعوا صحبت می کنید و حس می کند که حرف ها و خواسته هایش نادیده گرفته نمی شود و می بیند که علاوه بر تقاضاهای پی در پی وظایفی دارد که نیز باید انجام دهد.

احترام گذاشتن به حریم شخصی نوجوان

نوجوانان اتاق خود را همانند تونلی می بینند که او را به حریم شخصی خودش می رساند. بهتر است این قانون را برای همه افراد خانواده قرار بدهید که اگر قرار است وارد اتاق دیگری شوید حتما در بزنید نه اینکه به صورت هجومی و ناگهانی در اتاق را باز کنید و خودتان را به داخل دعوت کنید.

همچنین نوجوانان در این سن نسبت به وسایل خود احساس مالکیت شدیدی دارند پس اگر به وسیله ای احتیاج دارید که متعلق به فرزندتان است به جای سرک کشیدن در وسایل او، وسیله را از او قرض بگیرید.

با نوجوان خود همانند یک کودک رفتار نکنید

نوجوانان نسبت به این رفتار آلرژی دارند. آن ها می خواهند باور کنند که دیگر نوزاد نیستند و می توانند از پس خودشان بر آیند و توقع دارند که شما به این موضوع احترام بگذارید. هر نشانی از کودک رفتاری، فرزند شما را از شدت خشم، دچار کمبود می کند و همه چیز به این جمله ختم می شود که ”من به تو نیازی ندارم”.

همچنین اگر می بینید که فرزند شما مشغول انجام کاری است و برای این کار به وسایلی احتیاج دارد بهتر است تا زمانی که از شما کمک نخواسته است نپرید بیرون و همه وسایل را برای او نخرید. ابتدا اجازه دهید نوجوان از شما درخواست کمک کند سپس به او کمک کنید.

پرهیز از قضاوت کردن هر حرکت نوجوان

آن ها از این وضعیت که مدام در حال کنترل شدن هستند احساس نا امنی می کنند. پس به جای دادن لیستی بلند بالا از نصیحت های خیر خواهانه فقط سعی کنید با لحنی آرام با وی صحبت کنید. البته نوجوان ها در این سن به کلمات انتخابی که از دهان پدر و مادر خارج می شود بسیار توجه می کنند پس سعی کنید کلمات انتخابی تان به دور از هر گونه قضاوت نوجوان یا نصیحت باشد.

با نوجوان خود وقت بگذرانید

اگر چه نوجوانان دائم شما را به عقب هل می دهند و سعی می کنند از شما فاصله بگیرند، اما همچنان عشق و توجه شما را طلب می کنند. آن ها دلشان نمی خواهد که دائم در اطراف والدین خود باشند اما با این وجود قرارها و مناسبت های خانوادگی را تعیین کنید.

اگر می بینید نوجوان شما به بازی کردن علاقه مند است پس یک شب خانوادگی برای بازی و تفریح بچینید. با هم پیتزا بخورید، هله هوله بخورید و اصلا به شامی مناسب فکر نکنید. با اینکار نوجوان شما نه تنها لذت می برد بلکه از اینکه پدر و مادر خودش را هم سن یک نوجوان می بیند احساس آرامش و امنیت می کند.

سخن نهایی

نوجوانان موجوداتی فضایی و غیر عادی نیستند. ارتباط برقرار کردن با آن ها نیاز به تمرینات پیچیده و مداوم ندارد. تنها باید به یاد بیاورید زمانی که خود، نوجوان بودید چه چیزهایی می خواستید داشته باشید و از چه چیزهایی پرهیز می کردید.

در نظر بگیرید که نوجوان شما تجارب شما را نداشته است، چیزهایی که شما دیده اید را ندیده است و آنچه را که شما حس کرده اید حس نکرده است پس از یک غذای خام توقع عطر و بوی پختگی نداشته باشید. تنها با او همراه باشید و اجازه بدهید زمان، نوجوان خشمگین شما  را به یک فرد بالغ تبدیل کند.