به گزارش روابط عمومی بنیاد به نقل از خبرگزاری رکنا، افرادی که دارای سوء پیشینه هستند، تا چه میزان می توانند بعد از سپری کردن دوران محکومیتشان، بازگشت به جامعه داشته باشند؟ آیا اصلا آنها می توانند به حق و حقوقی که روزگاری در نظرشان عادی به نظر می رسید دست پیدا کنند؟ چقدر امکان دارد فردی که جرم سنگینی مرتکب شده است به محل کار و زندگی قبلی خود بازگردد؟

صبا شمس، وکیل پایه یک دادگستری در گفت و گو با رکنا با اشاره به اینکه سوء پیشینه کیفری به دو بخش موثر و غیر موثر تقسیم می شود، گفت: افرادی که مرتکب جرایم با مجازات های سنگین مثل سرقت حدی برای مرتبه سوم، جرایمی که مجازاتش قطع عضو است، جرایمی که حدی برای بار اول و دوم و مجازاتش نفی بلد است، حبس تا درجه پنج مثل آدم ربایی، شلاق حدی و… جزء جرایمی هستند که سوء پیشینه موثر شاملشان می شود.

وی با اشاره به جرایمی که سوء پیشینه غیر موثر شاملشان می شود، افزود: جرایم رانندگی، اعتیاد، حبس کمتر از دو سال و برخی موارد دیگر، ظرف مدت زمان مشخصی از سابقه کیفری افراد پاک می شود و می توانند به کار برگردند. ممکن است در اداره های دولتی و خیلی از شرکت های خصوصی، این سوء پیشینه را بخواهند و به تبع آن، این افراد که سوء پیشینه موثر کیفری دارند، برای بازگشت به شغل از طرف جامعه طرد می شوند و هیچ کارفرمایی قبول نمی کند که چنین نیروی کاری داشته باشد. حتی کشورهای دیگر هم چنین چیزی را نمی پذیرند.

صبا شمس تاکید کرد: این دسته از افراد، نمی توانند بازگشت به عقب داشته باشند و از کار کردن در جامعه فاصله می گیرند.

این وکیل پایه یک دادگستری گفت: معمولا افرادی که سوء پیشینه موثر کیفری دارند، خودشان به هیچ عنوان دنبال شغل دولتی و برخی مشاغل خصوصی که سوء پیشینه را بخواهند نمی روند. تا 70 درصد این افراد، بازگشت به کار نخواهند داشت و به دنبال شغل های کاذب می روند. عدم توانایی این افراد در بازگشت به جامعه، باعث می شود در سر و سامان دادن به معیشتشان دچار مشکلاتی شوند؛ از طرفی هم جامعه پذیرای آنها نیست و ممکن است دوباره به سمت ارتکاب جرم بروند. همچنین این افراد به دلیل خروج از زندان و مواجه شدن ناگهانی با شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور، به افرادی خشمگین تبدیل می شوند. جامعه هم متاسفانه هنوز به مرحله ای نرسیده است که برای این دسته از افراد شغل ایجاد کند. البته سازمان زندانها در زندان این افراد، بر اساس استعدادهایی که دارند دسته بندی می شوند و مهارت کسب می کنند؛ ولی بعد از آزاد شدن، هرچقدر هم ماهر باشند، باز هم جامعه پذیرایشان نیست. اگر سمن ها و ارگان های خصوصی پای کار بیایند و در این راستا اقداماتی انجام دهند شاید در بازگشت این افراد بتواند کمک کننده باشد.

شمس تاکید کرد: خیلی از این افراد در زندان ممکن است کارهای جدیدی بیاموزند که این جنبه بازدارندگی حضورشان در زندان را کم می کند و ممکن است دفعه بعد با جرم سنگین تر وارد زندان شوند.

وی با اشاره به اینکه همسران خیلی از این افراد، به دلیل حبس های سنگین از آنها طلاق می گیرند و کانون خانواده از هم می پاشد، گفت: از سویی دیگر، حضور نداشتن سرپرست خانواده بالای سر همسر و فرزندان، برای خود اعضای خانواده هم تبعاتی دارد. بعضا این افراد به دلیل وضع مالی وخیم، به حاشیه شهرها رانده می شوند و توان زندگی کردن در یک کلانشهر را در خود نمی بینند.