به گزارش روابط عمومی بنیاد به نقل از ایرنا، ورود تکنولوژی، فناوری جدید و فضای مجازی در زندگی روزمره سبب تغییر در سبک زندگی جوامع بشری شده و ادبیات جدیدی را در میان مردم به وجود آورده و در این بین تقابل سبک زندگی، تربیت و آموزش سنتی و نبودن برنامه صحیح برای استفاده از تکنولوژی در مقابل استفاده افراطی نسل جدید از این ابزارها سبب بروز آسیب های اجتماعی بسیاری در بین کودکان و نوجوانان شده است.

به گفته کارشناسان، آمار آسیب های اجتماعی به ویژه در سنین کودک و نوجوان در حال افزایش بوده و نبودن راهکارهای مناسب برای تعیین ادبیات جدید استفاده از فناوری روز، به ویژه در حوزه فضاهای مجازی و گفتمان رایج در جامعه سبب بروز دوگانه باوری هایی بین نسل جدید شده که این موضوع روز به روز به افزایش آسیب های اجتماعی در حوزه کودک و نوجوان دامن می زند.

از این رو با توجه به اهمیت سلامت روانی و جسمی کودکان، قانون حمایت از کودکان و نوجوانان در سال ۹۲ و در ۵۱ ماده و ۱۵ تبصره با محوریت پیشگیری از آسیب های اجتماعی به تصویب رسید که در قالب آن افراد زیر ۱۸ سال تحت حمایت این قانون قرار می گیرند.

از دیگر برنامه هایی که در راستای پیشگیری، شناسایی و کنترل آسیب های اجتماعی در حوزه کودک و نوجوان اجرایی شد طرح نماد است که حدود یک دهه از شکل گیری و اجرای آن می گذرد که و در قالب آن یا همان نظام سلامت و نظام مراقبت‌های اجتماعی دانش آموزان سعی شده تا مدرسه به عنوان مرکز تعلیم و تربیت دانش آموزان در راستای سلامت روحی و روانی آنها گام های بنیادینی برداشته و در مسیر شکل دهی هویت فردی و نهادینه کردن ارزش های جامعه تلاش کند.

اما با تمام این اوصاف، آسیب های اجتماعی در حوزه کودک و نوجوان به گفته خود مسوولان در حال افزایش است تا جایی که علی فولیان، معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان قزوین در خصوص لزوم پیشگیری از آسیب های اجتماعی دانش آموزان قزوینی می گوید ” گرایش به مصرف مواد مخدر پنج درصد افزایش پیدا کرده و شاهد گرایش کودکان به استفاده از این نوع مواد نیز هستیم”.

وی ادامه می دهد: آن چه از سوی مدارس استان قزوین گزارش می شود، حکایت از افزایش خشونت در مدارس و بروز آسیب های اجتماعی متعدد همچون مصرف دخانیات، اعتیاد به فضای مجازی، اختلالات روانی و افسردگی و روابط ناسالم دارد.

آنچه مسلم است، بمباران های ضد فرهنگی حاضر در جامعه اگر با آسیب شناسی و برنامه های یکپارچه مدیریت نشود صرفا در حد طرح موضوع و چند جلسه اداری باقی مانده و کاری از پیش نمی برد بنابراین باید دید که طرح نماد چگونه می تواند ماموریت خطیر خود در حوزه آسیب های اجتماعی کودکان و نوجوانان را به موفقیت پیش ببرد.

حضور ۲ هزار دانش آموز قزوینی در اردوهای تنش

معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش استان قزوین در این باره می گوید: در خصوص اجرای طرح نماد و پیشگیری و کاهش آسیب های اجتماعی دانش آموزان ۱۴ دستگاه اجرایی وظایفی را برعهده دارند که طبق قانون باید انجام دهند.

حجت الاسلام و المسلمین حسین محمدزاده ادامه می دهد: آسیب های اجتماعی در حوزه دانش آموزان چند وجهی بوده و تنها یک دستگاه نمی توانند با آن مقابله کرده و راهکارهای پیشگیرانه ای را اجرا کند، بنابراین باید این طرح در قالب یک برنامه یکپارچه و مدون به صورت مشارکتی بین تمام دستگاه های مسوول اجرایی شده و هر دستگاه وظایف خود را برعهده بگیرد.

وی می گوید: دانشگاه علوم پزشکی قزوین، کمیته امداد، بهزیستی، فراجا و سپاه بیشترین همکاری را در حوزه کاهش آسیب های اجتماعی با آموزش و پرورش قزوین داشته اند و سایر دستگاه ها نیز باید در این طرح همکاری و هم پوشانی لازم را داشته باشند چرا که در خصوص آسیب های اجتماعی دانش آموزی شاخص هایی همچون ویژگی های فردی، فرهنگی، نوع تربیت درون خانواده ای، نظام عدالت اجتماعی، طبقات اجتماعی، اقتصادی و موضوع فرهنگ و رسانه دخیل بوده که طبق قانون هر نهاد وظایف خاصی را در این موارد برعهده دارند.

معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش استان قزوین می افزاید: با توجه به غربالگری های صورت گرفته در راستای اجرای طرح نماد در سال جاری یک هزار و ۵۰۰ دانش آموز قزوینی جزو گروه های حساس شناسایی شده اند که از این بین بیشترین آمار مربوط به دختران بوده و ۷۷ درصد آمار مربوط به آسیب های اجتماعی حوزه دختران و ۲۳ درصد پسران هستند و این در حالی است که ۵۰ درصد دانش آموزان گروه های حساس در برابر آسیب های اجتماعی نیز در مقطع متوسط اول تحصیل می کنند.

وی، اجرای طرح هایی همچون قاضی مدرسه با مشارکت دادگستری قزوین و برگزاری اردوهای تنش را از جمله راهکارهای کاهش آسیب های اجتماعی حوزه دانش آموزی معرفی کرد و گفت: طرح قاضی مدرسه یکی از برنامه های بسیار مطلوبی بود که با مشارکت فعال دادگستری در حال اجرا بوده و سال گذشته نیز در ۴۰ مدرسه هدف انجام شده است، همچنین برنامه های جهاد تببین با حضور روحانیون در مدارس، و اردوهای تنش که مخفف توانمندسازی، نشاط و شادی دانش آموزان است نیز در مدارس سطح استان در حال اجرا می باشد.

وی ادامه می دهد: در حال حاضر ۲ هزار دانش آموز قزوینی نیز در اردوهای تنش که در راستای رفع آسیب های اجتماعی تعریف شده اند، حضور دارند و در مرحله نخست نیز این طرح در چهار منطقه اولویت دار ناحیه یک آموزش و پرورش قزوین و شهرستان های البرز، تاکستان و آبیک اجرا می شود.

موضوع آسیب های اجتماعی در حوزه دختران جدی است

معاون اجتماعی بهزیستی قزوین در خصوص لزوم اجرای دقیق طرح نماد در مدارس قزوین، اظهار کرد: موضوع آسیب های اجتماعی و سلامت روان کودکان از چنان اهمیت ویژه ای برخوردار است که قانونگذار برای آن قوانین جداگانه ای را وضع کرده و همه دستگاه های را مکلف کرده تا نسبت به کاهش آسیب های اجتماعی کودکان و نوجوانان برنامه داشته باشند.

هدا حقیقی، مدرسه و معلم را مناسب ترین محیط برای آموزش کودکان و دانش آموزان معرفی کرده و می گوید: دوران طلایی یادگیری کودکان در مدرسه سپری می شود بنابراین می توان در راستای پیشگیری از آسیب های اجتماعی برنامه های متنوعی را با محوریت آموزش و پرورش اجرا کرد.

وی ادامه می دهد: طیف اطفالی که وارد بهزیستی و یا به ما معرفی می شوند عموما کودکانی هستند که در معرض آسیب اجتماعی قرار گرفته اند، این در حالی است که بهترین برنامه در این خصوص طرح های پیشگیرانه بوده و ما با تمام نیرو و انرژی در کنار همکاران آموزش و پرورش هستیم تا با برگزاری دوره های توانمندسازی مدیران، معلمان، والدین و دانش آموزان در راستای ارتقا سطح آگاهی جامع هدف گام هایی را برداریم.

حقیقی با بیان اینکه آسیب های اجتماعی بیشتر به سمت دختران و زنان سوق پیدا کرده است، خاطرنشان می کند: موضوع آسیب های اجتماعی حوزه دختران نیاز به رسیدگی و بررسی دقیق تری داشته و تا دیر نشده باید اقدامات پیشگیرانه ای در این خصوص انجام شود.

معاون اجتماعی بهزیستی قزوین خاطرنشان می کند: در سال جاری ۹۹ کودک و دانش آموز به مراکز مشاوره ای و درمانی بهزیستی ارجاع داده شدند که بیشترین موضوعات آنها آسیب به خود بوده و مسایل اقتصادی نیز در مرحله دوم قرار دارد.

رهاورد :

هرچند معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان قزوین در نشست کمیته تخصصی اجرای پروژه ملی نظام مراقبت اجتماعی دانش آموزان استان قزوین به مسوولان دستگاه های اجرایی هشدار داده که بر اساس ماده ۲۷ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان اگر وظایفشان را به درستی انجام ندهند، ترک فعل محسوب شده و نسبت به آنها جرم انگاری می شود اما پر واضح است که اجرای جزیره ای و نگاه تک بعدی به حوزه پیشگیری از آسیب های اجتماعی هیچ گاه اثر بخش نبوده و تمام دستگاه های اجرایی باید حول محور یک برنامه منسجم و یکپارچه وظایف خود را برعهده بگیرند تا شاهد اتفاقات خوبی در راستای کاهش آسیب های اجتماعی و تعلیم و تربیت صحیح نسلی باشیم که قرار است در آینده نه چندان دور سکان هدایت کشور را برعهده بگیرند.