براساس گزارشها جمعیت سالمند کشور درحال افزایش است و نگهداری از آنها بهدلیل تنها زندگی کردن تبدیل به یک چالش برای این گروه سنی شده است.
به گزارش روابط عمومی بنیاد به نقل از خبرآنلاین، «اگر نتوانیم روند جوانی جمعیت را تغییر دهیم تا ۳۰ سال آینده از هر ۳ نفر ایرانی یک نفر سالمند خواهد بود.» این جمله را علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت گفته است.
گزارشهای اخیر وزارت بهداشت هم نشان میدهد اگر رشد جمعیت با همین روند فعلی ادامه پیدا کند جمعیت ایران در سال ۱۴۸۰ به ۵۰ میلیون نفر میرسد و این یعنی رشد جمعیت سالمندی و پیر شدن جامعه ایران. وضعیتی که از همین امروز هم میشود نشانههای آن را دید.
اوایل آبان امسال بود که صابر جباری، رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت گفت که: براساس ارزیابیهای انجام شده در سال ۱۴۰۳، اگر آغاز سن سالمندی را ۶۰ سالگی در نظر بگیریم، سالمندان حدود ۱۱.۵ درصد از جمعیت کشور را تشکیل میدهند که ۴۷.۷ درصد مرد و ۵۲.۳ نیز زن هستند. بر همین اساس ایران هم مانند بسیاری از کشورهای جهان در مسیر زنانه شدن سالمندی پیش میرود.
همچنین علیرضا نمازی متخصص سالمندی، به مهر گفته که: «پیش بینی میشود تا سال ۱۴۳۰ حدود ۳۰ درصد از جمعیت کشور به سن بالای ۶۰ سال برسند.»
کاهش کیفیت زندگی میان سالمندان
همانطورکه از گزارشها مشخص است یکی از مواجهههای جمعیتی ما در حال و آینده سالمندی جمعیت ایران است، اما یک نکته مهم و قابل توجه این است که این جمعیت سالمند چه کیفیتی از زندگی دارد؟
باقر لاریجانی رئیس مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره سلامتی جمعیت سالمند در ایران به مهر گفته که: «بر اساس یک مطالعه، بسیاری از سالمندان کشور به بیماریهای این گروه سنی مبتلا میشوند به طوری که ٧٠ درصد افراد بالای ۶۰ سال فشارخون، ۵٠ درصد دیابت و ۶٠ درصد کلسترول بالا دارند. ۲۵ درصد افرادی که در اثر پوکی استخوان، دچار شکستگی لگن میشوند در ماه اول و ۵۰ درصد از آنان در سال اول شکستگی فوت میکنند و مابقی برای ادامه زندگی خود به اطرافیان وابسته میشوند.»
بستری شدن سالانه بیش از 300 هزار سالمند بهدلیل سقوط و شکستگی
براساس گزارشهایی که بالاتر گفته شد جمعیت ایران از یک طرف با روند رو به رشد سالمندی مواجه است، و از طرفی به دلیل شرایط سنی و برخی بیماریها این جمعیت سالمند گرفتار بیماری میشوند، ضمن اینکه برخی بیماریها هم هستند که نیاز به مراقبت بهویژه مراقبتهای داخل منزل دارند، این درحالیست که تعداد کم نفرات در یک خانواده، مهاجرت، ازدواج فرزندان، تک فرزندی و مواردی دیگر سبب شده که برخی سالمندان مجبور شوند این دوره از زندگی را در تنهایی و بدون بهره بردن از مراقبتهای اطرافیان سپری کنند. هر ساله بیش از ۳۰۰ هزار سالمند در پی شکستگیهای لگن یا ضربه مغزی ناشی از زمینخوردگی در بیمارستانها بستری میشوند. در ۹۵ درصد از موارد، علت شکستگی لگن در سالمندان، زمین خوردن است. شکستگی لگن به طور چشمگیری خطر فوت افراد سالخورده را طبق آزمایشها افزایش میدهد. یک نفر از هر سه بزرگسال بالای ۵۰ سال، تنها در طول یکسال پس از شکستگی لگن فوت میکند. این خطر حتی پس از ده سال هنوز میتواند فرد آسیب دیده را تهدید کرده و او را دچار سختیهای بسیار زیادی کند. کاهش توانایی حرکتی ناشی از شکستگی میتواند منجر به کاهش کلی سلامت جسمی شود. این کاهش دامنهی حرکتی میتواند منجر به عوارضی مانند زخمهای عمیق، لختگی خون و زخم بستر شود که در نهایت ممکن است مرگبار و بسیار خطرناک باشند.
در این وضعیت چه باید کرد؟ یکی از روشها بهره بردن از تکنولوژی است، تکنولوژیهایی که میتوانند از سالمندان مراقبت کنند، «خط زندگی»، ارائه دهنده خدمات مراقبتی هوشمند سالمندان از تکنولوژی برای مراقبت از این گروه جامعه استاده میکند. مهبان که بهصورت جلیقه و کمربند هوشمند دارای کیسه هوا(ایربگ)، محافظ زمین خوردگی سالمندان است؛ با تشخیص حرکات نا متعارف سالمندان که باعث افتادن آنها میشود، در زمان ۱۸/۰ ثانیه به صورت خودکار عمل کرده و با باز شدن کیسه هوا، از شکستگی سر یا ضربه مغزی، شکستگی گردن، شانه، پشت و لگن سالمندان جلوگیری میکند. کپسولهای کیسه هوا، نیز پس از مصرف قابلیت شارژ مجدد دارند.
ارسال پیام هشدار سقوط
جدا از کپسولهای هوا حسگرهایی برای کنترل حرکت سالمندان وجود دارد، این حسگرها بهعنوان یک دستبند دارای GPS که هشدار سقوط و یک ابزار ارتباط صوتی دو طرفه دارند مورد استفاده قرار میگیرند. اگر یکی از اعضای خانواده اخیرا دچار فراموشیهای مکرر شده یا هنگام بازگشت به خانه، راه خود را گم میکند؛ یا اینکه ممکن است هنگام انجام کارهای روزمره خود بهطور ناگهانی زمین بخورد، در این شرایط این سرویس با ارسال پیام متنی ساده حاوی هشدار سقوط و نقشه مکانی آنها به یک یا چند نفر،شرایط کمک به فرد مورد نظر را فراهم میکند. دارندگان این دستبند میتوانند خود به هنگام ضرورت، با فشار دکمه SOS، درخواست کمک نموده و برای اطمینان، یک تماس دوطرفه با خانواده داشته باشند.
همچنین برخی موسسهها هستند که خدمات تماس برای مراقبت از سالمندان ارائه میدهند، خانوادههایی که بناچار دور از عزیزانشان زندگی میکنند، یا مشغولیتهای متعددی دارند، اغلب نمیتوانند به صورت مرتب و روزانه، مراقب احوالات عزیزان خود باشند. از سوی دیگر، سالمندانی که تنها یا بدون مراقب زندگی میکنند، بدون تعامل منظم با دیگر اعضاء خانواده، اغلب احساس تنهایی و فراموش شدگی میکنند. تماسها بهگونهای طراحی شده تا خانوادهها، آرامش خاطر داشته و مطمئن باشند که هر روز- یا به دفعات مطلوب- با عزیزانشان تماس مراقبتی اطمینان بخش گرفته میشود.