امنيت اجتماعي به شرايطي گفته مي‌شود كه حرفه و مشاغل مختلف، استقلال و آزادي عمل خود را حفظ كنند و با اختيار در عرصه‌‌هاي مختلف توليد، قادر به دفاع از اعضا در مقابل تهديدها و آسيب‌ها باشند. امنيت اجتماعي با ايجاد و حفظ شرايطي، زمينه‌‌هاي لازم را براي فعاليت نهاد هاي اجتماعي فراهم مي‌كند.
تا باعث پيوستگي جامعه شود ويژگي‌‌هاي نهادهاي اجتماعي، همكاري و اعتماد است. ابزارهاي اطلاع‌رساني و آموزشي در آن مفيد است و زور و قدرت در آن مؤثر نمي باشد.
بعد عینی امنیت اجتماعی
بعد عيني امنيت اجتماعي، كاهش جرم و جنايت در جامعه است. اقدامات پليس در پيشگيري و كنترل جرائم بسيار مفيد مي‌باشد.
بعد عيني امنيت اجتماعي عبارتند از: كاهش جرم و جنايت، كنترل مجرمين سابقه‌دار، رعايت هنجارها و حقوق شهروندي، حضور به موقع پليس، فقدان موادمخدر و نبودن معتادان پرخطر.
بعد ذهنی امینت اجتماعی
بعد ذهني امنيت اجتماعي با داشتن يا نداشتن احساس امنيت در مردم سروكار دارد. ويژگي‌‌هاي بعد ذهني امنيت بد امنيت اجتماعي است و مرتبط با رضايت يا عدم رضايت مردم از پليس است. توانمندي پليس در ايجاد امنيت نيز ارتباط مستقيم با احساس امنيت يا عدم اين احساس دارد.
بعد ذهني امنيت اجتماعي عبارتند از: عدم نگراني از حمل پول و اشياي قيمتي، عدم نگراني از مزاحمت اوباش، عدم نگراني در تردد كودكان و خانم‌ها، عدم نگراني از تنها ماندن در خانه، عدم نگراني از همكاري با پليس، عدم نگراني از پارك خودروها در خيابان، عدم نگراني در سرقت اطلاعات و عدم نگراني از انتشار اخبار رسانه است.
بعد فرهنگی امنیت اجتماعی
بعد فرهنگي امنيت اجتماعي مربوط به وجود ارزش‌ها، باورها و اعتقادات ديني مردم مي‌شود و در حال حاضر مهم‌ترين مشكل امنيت اجتماعي به حساب مي‌آيد. بعد فرهنگي امنيت اجتماعي شامل موارد زير مي‌شود: رعايت حجاب، حفاظت از ارزش‌‌هاي ديني و فرهنگي، جلوگيري از انتشار اطلاعات خصوصي، جلوگيري از هتك حرمت، نبود محصولات ضد فرهنگي، گسترش ارزش‌‌هاي ديني، فرهنگ‌سازي از طريق رسانه‌ها، اطلاع‌رساني و آموزش به شهروندان.
نظر کارشناسان
به عقيده برخي از جامعه‌شناسان، امنيت اجتماعي امنيت كه جامعه‌اي بتواند حافظ الگوهاي سنتي، زبان و فرهنگ، مذهب، هويت و عرف ملي باشد و حفاظت از اين عناصر شرط تحقق امنيت براي بقاي جامعه است.
نقش نیروی انتظامی
نيروي انتظامي از ديدگاه اخلاقي به امنيت اجتماعي مي‌پردازد. يعني مواردي مانند شيوع فساد و فحشاء، بد حجابي، قاچاق موادمخدر و مشروبات الكلي، كاروان‌‌هاي عروس نامتعارف، پارتي‌‌هاي شبانه، روابط نامشروع و غيره.
حضور عيني و علني پليس در مناطق جرم‌خيز تأثير بسياري در پيشگيري از وقوع جرم و ناهنجاري‌‌هاي اجتماعي دارد.
در رويكرد جامعه محوري پليس، جامعه به عنوان مرجع امنيت است و امنيت در آن پديده‌اي اجتماعي محسوب مي‌شود، نه پروژه‌اي رسمي با ساختار دولتي.
جامعه محوري به عنوان يك روش تأمين امنيت داراي ويژگي‌هايي است كه برخي از آن عبارتند از:
1- امنيت يك پديده اجتماعي است.
2- امنيت رابطه مستقيمي با شرايط امنيتي دارد.
3- امنيت با همكاري مردم و نهادها قابل تأمين است.
4- امنيت صرفاً وابسته به شرايط سخت‌افزاري نيست و رضايت از اقدامات پليس، تبديل قوانين و مقررات به باورهاي مورد پذيرش مردم و جلب اعتماد آنها رمز اصلي مؤثر بودن اقدامات قانوني است.
مهم‌ترين ويژگي پيشگيري از وقوع جرم، حضور پليس در مناطق جرم‌خيز است كه در اين رابطه موارد زير پيشنهاد مي‌شود:
1- مجرمان سابقه‌دار شناسايي و با هماهنگي مراجع قضايي، داراي شناسنامه شده و تحت نظارت مراكز انتظامي قرار گيرند.
2- پليس‌‌هاي غيررسمي مانند پليس محله، مدرسه، شركت‌‌هاي حفاظتي، پاركبان‌ها، افتخاري و غيره توسط پليس سازماندهي شوند.
3- مناطق جرم‌خيز شناسايي شوند و پليس با استقرار پاسگاه در اين مناطق حضور داشته باشد و به صورت سيار نظارت نمايد.
4- جرائم در مناطق جرم‌خيز مورد توجه بيشتر پليس قرار گيرد.
مهم‌ترين ويژگي در دادن خدمات اجتماعي، ارائه خدمات راهنمايي و رانندگي در برقراري امنيت ترافيكي است كه در اين مورد پيشنهادات زير ارائه مي‌شود:
1- توسعه گشت‌‌هاي نامحسوس پليس بزرگراه‌ها.
2- حضور به موقع در صحنه تصادف.
3- تجهيز خيابان‌ها به سيستم‌‌هاي فني كنترل ترافيك و اعمال مقررات.
4- همكاري با پليس در ايجاد انضباط ترافيكي.
5- آموزش رانندگان متخلف و وادار كردن آنان به رعايت مقررات.
مهم‌ترين ويژگي انضباط اجتماعي، در دسترس بودن و حضور به موقع پليس در صحنه است كه در رابطه با آن موارد زير پيشنهاد مي‌شود:
1- استفاده از بالگرد.
2- استفاده از موتورسيكلت به شكل تيم‌‌هاي عملياتي.
3- ايجاد و سازماندهي پليس چابك براي حضور به موقع.
4- وجود سيستم ارتباطي راحت بين مردم و پليس.
مهم‌ترين ويژگي در همكاري با نهادها، سازمان‌ها و مردم در تأمين امنيت اجتماعي، همكاري با نيروهاي مقاومت بسيج است كه در رابطه با آن موارد زير پيشنهاد مي‌شود:
1- همكاري بسيج با ناجا.
2- توسعه فريضه امر به معروف و نهي از منكر با هماهنگي بسيج و مساجد.
3- گسترش كار فرهنگي بسيج در تسهيل مأموريت‌‌هاي ناجا.
4- بهره‌گيري از اطلاعات موجود بسيج توسط ناجا و نظارت بر محله‌‌هاي جرم‌خيز.
5- گسترش فعاليت‌‌هاي فرهنگي در راستاي امنيت اجتماعي با همكاري بسيج، روحاني مساجد و مردم.
مهم‌ترين ويژگي رعايت حقوق شهروندي آگاه كردن مردم نسبت به حقوق شهروندي است كه در اين رابطه پيشنهادات زير ارائه مي‌شود:
1- تهيه بروشورها براي آگاهي مردم از حقوق شهروندي.
2- نصب تابلوهاي حاوي حقوق شهروندي در كلانتري‌ها، بازداشتگاه‌ها، پاسگاه‌ها و زندان‌ها.
3- رسيدگي به شكايت‌هاي مردم توسط مركز 197 ناجا در مورد نفض حقوق شهروندي و اطلاع‌رساني به مردم. 4- دادن آگاهي به مردم از حقوق شهروندي از طريق رسانه‌ها.
مهم‌ترين ويژگي در رضايت‌مندي از عملكرد پليس، بالا بردن كيفيت خدمات رساني به مردم است كه در اين رابطه پيشنهادات زير ارائه مي‌شود:
1- توسعه پليس الكترونيك و شركت‌‌هاي حفاظتي و حمايت از آن ها.
2- ارائه خدمات امنيتي، انتظامي، اجتماعي صادقانه و دلسوزانه.
3- سرعت عمل داشتن پليس در پاسخگويي به انتظارات مردم و رساندن خدمات به آن ها.
4- توسعه خدمات انتظامي و امنيتي از طريق بخش خصوصي و با استفاده از امكانات دولت الكترونيك.
