در روز گردهمایی تشکل ها و مشارکت های اجتماعی مصطفی راستینه رییس بنیاد پیشگیری از آسیب های اجتماعی و رییس هیات مدیره کانون پیشگیری گفت : سازمانهای مردم نهاد برای هر حکومت بسان پایه های محکم هستند و حکومتها در طول تاریخ با این هسته مردمی به سلامت و پیروزی رسیده اند و هر مدیریتی آنان را نادیده بگیرد زیان خواهد کرد.

نقش مردم در اداره کشور بر هیچکس پوشیده نیست حتی در حوزه های نظارتی. مقام معظم رهبری تاکید فراوان بر مردمی شدن آن دارد این یعنی اینکه همه امور یک کشور میتواند با حضور مردم با سازماندهی آنان تحت عنوان سازمانهای غیردولتی اداره گردد و مردم در همه موارد شریک باشند اینکه ما مردم را از تمامی حضور حذف کنیم و با آنان مثل غریبه ها رفتار کنیم نه جامعه جهانی قبول میکند نه مردم قدرتمند و غیور ایران . به تجربه ثابت شده است در تمامی شرایط بحرانی جامعه این مردم بوده اند که با حضور خود کشور را نجات داده اند . 8 سال دفاع مقدس – عبور از همه تحریم ها – جنگ نرم و تحمل همه فشار های اقتصادی با این مردم بوده و ثابت کرده اند که همیشه به نظام و ولایت وفا دارند و در همه امور، این نظام است که باید ثابت کند پای مردم ایران ایستاده است و برای شادابی ، سلامتی و بهورزی مردم این مرز و بوم تلاش میکند.

علیرضا رادان، معاون مشارکت‌های اجتماعی سازمان امور اجتماعی کشور و دبیر این همایش در ابتدای مراسم گفت: طی هفت ماه اخیر تلاش کردیم با مشورت سازمان‌های مردم نهاد کارها را پیش ببریم و ارتباط تنگاتنگی با هم داشته باشیم.

وی ادامه داد: طی این مدت توانستیم فرایند صدور مجوزها که سخت و طولانی شده بود را کاهش دهیم. با دستگاه‌های نظارتی نیز ارتباط خوبی برقرار شد. یکی از دغدغه‌های اصلی ما نداشتن سامانه خاص سازمان‌های مردم نهاد بود که برای اولین بار این سامانه را راه‌اندازی کردیم که بستری فراهم می‌کند تا تشکل‌ها همدیگر را بشناسند و از ظرفیت‌های همدیگر کمک بگیرند. امروز نیز از تشکل‌های برتر کشور تقدیر می‌کنیم.

زهرا الهیان، نماینده مجلس و رئیس فراکسیون سازمان‌های مردم نهاد نیز طی سخنانی گفت: باید زیرساخت منسجمی برای مردمی سازی دولت داشته باشیم. رئیس جمهور دستیار ویژه مردمی سازی دولت انتخاب کردند؛ این امر نشان دهنده عزم جدی برای این کار است. دیروز نیز سی و یکمین سفر استانی رئیس جمهور انجام شد. ایشان اعتقاد دارند باید بین مردم حضور داشته باشند و حرف آنان را بشنوند.

وی تصریح کرد: باید بخشی از پروژه‌های محرومیت‌زدایی به تشکل‌ها واگذار شود. با وجود مشکلاتی که دولت دارد به غیر از کمک گرفتن از تشکل‌ها امکان توسعه و رفع مشکلات نیست. در طول مذاکرات شاهد بودیم که امریکا و غرب بنا ندارد حق ملت را به رسمیت بشناسد و حتی در حال مذاکره هم تحریم‌ها را بیشتر می‌کند. در این شرایط تنها راه حل به میدان آمدن مردم است. حضور تشکل‌ها به معنای به میدان آمدن نخبگان و مشارکت تخصصی مردم برای حل مشکلات است.

الهیان اضافه کرد: باید نحوه تعامل دولت و تشکل‌ها به درستی تعریف شود. من از مجلس هشتم پیگیر تشکیل فراکسیون تشکل‌های مردم نهاد بودم. در حوزه قانون‌گذاری نیز در مجلس با معاونت قوانین مجلس تفاهم نامه‌ای امضا شد که از تشکل‌های تخصصی برای مشورت در قانون‌گذاری‌ها استفاده شود. نمایندگان دید مثبتی به سازمان‌های مردم نهاد دارند و اعضای فراکسیون ما سابقه فعالیت در سمن‌ها را دارند و با مشکلات سازمان‌های مردم نهاد آشنا هستند.

پیگیر مسئله مالیات سمن‌ها هستیم

وی با اشاره به نشستی که با تعدادی از سمن‌های ملی در مجلس برگزار و مشکلات سمن‌ها مطرح شد،گفت: پیگیر مسئله مالیات سمن‌ها هستیم، این مشکل باید حل شود و صدور مجوزها نیز تسهیل شود. یکی از مشکلات سازمان دولتی این است که برای واگذاری طرح‌ها به سمن‌ها باید مجوز دریافت کنند که در حال رفع موانع واگذاری طرح‌هایی که قابلیت اشتراک گذاری با سازمان‌های مردم نهاد را دارند، هستیم. همچنین به فرمانداران باید آموزش داده شود که شناخت کاملی از سازمان‌های مردم نهاد داده شود تا از ظرفیت سمن‌ها استفاده شود. برای تنظیم قانون تشکل‌ها نیز آمادگی داریم از همفکری و مشورت سازمان‌های مردم نهاد استفاده کنیم.

احمد وحیدی، وزیر کشور نیز در جمع نمایندگان سازمان‌های مردم نهاد که در گردهمایی روز ملی تشکل‌ها و مشارکت‌های اجتماعی حضور داشتند، طی سخنانی گفت: اگر از من بپرسید از میان مسئولیت‌های وزارت کشور، کدام یک مهمتر است؟ پاسخ می‌دهم مسئولیت اجتماعی از نظر ماندگاری و پایداری اهمیت بیشتری دارد، چراکه حوزه اجتماعی محل تخلیه همه مؤلفه‌های قدرت است؛ سایر مؤلفه‌های قدرت در این بستر خود را نشان می‌دهد.

جمهوری امر ذاتی اسلام است

وی ادامه داد: در فرمایشات مقام معظم رهبری و عنوان نظام جمهوری اسلامی این واقعیت مطرح است که جمهوری امر ذاتی اسلام است لذا مسئله مردم امری پرستیژی و تعارفی نیست. شروع و حیات انقلاب مرهون حضور مردم است.

وزیر کشور با تأکید بر اینکه در هر حوزه‌ای که مردم حضور داشته باشند ما موفق هستیم، گفت: اقتصاد مقاومتی مربوط به دوران تحریم نیست؛ این اقتصاد درون‌زا، برون‌نگر، دانش‌بنیان و مردم محور است. نظریه اقتصادی ما مبنای مردمی دارد و رمز موفقیت ما مادامی که به آن عمل کنیم در گروه همین امر است.

وی با تأکید بر اینکه ساز و کارهای این مهم باید احصا شود، گفت: ما پشت در همین ساز و کارها مانده‌ایم، باید راهکارهای فعالیت گروه‌های مردمی را پیدا کرده و تحقق بخشیم؛ اگر ظرفیت‌های مردمی را بشناسیم، توانمند کنیم و سامان دهیم و یک جبهه واحد ایجاد کنیم، در کمترین زمان مشکلات داخل حل می‌شود و به رتبه‌های جهانی اقتصاد می‌رسیم. ایده‌ها، فکرها و ظرفیت‌ها را باید شناخته و ساماندهی کرد.

وی ادامه داد: انتظارها از وزارت کشور بجاست و باید بیش از پیش کار کنیم. اما چه کنیم که این اتفاق بیفتد؟ باید روابط سازمان امور اجتماعی را با سمن‌ها قوی‌تر، هدف‌مدارتر، مستمرتر و پویاتر قرار دهیم. باید میزهایی در سازمان امور اجتماعی تعریف شود که مسئول میز خود سمن‌ها باشند تا جریان را جلو ببرند.

بزرگترین آسیب اعتیاد است

وزیر کشور افزود: وقتی در مورد یک آسیب اجتماعی فعالیت داریم، همه باید کمک کنند. اکنون بزرگترین آسیب، اعتیاد است. برخی سازمان‌ها نیز به شکل جداگانه به این موضوع می‌پردازند؛ ما دست کمک به سوی شما دراز می‌کنیم تا این مشکل توسط مردم و تشکل‌ها حل شود. باید دفتر داشته باشیم و شما فکر کنید و ایده دهید؛ ما هم از شما حمایت می‌کنیم.

وحیدی تصریح کرد: مشکل برخی استان‌های محروم‌ اقتصادی نیست بلکه فرهنگی اجتماعی است. اگر مشکل فرهنگی اجتماعی حل شود، مشکل اقتصادی نیز حل می‌شود. یکی از القائات دشمن این است که ایرانی‌ها نمی‌توانند کار تیمی کنند؛ این را قبول ندارم. می‌گویند جامعه ما افسرده است؛ این حرف بی‌معناست. دو روز که تعطیل می‌شود جاده‌ها پر از مسافر می‌شود. نشاط اجتماعی با این فعالیت‌ها باید دنبال شود. لیستی از مسائل و مشکلات جامعه داریم که می‌توانیم دور هم جمع شویم و هدفمند به رفع آن بپردازیم.

وی تأکید کرد: ما نه تنها موافق بلکه مشوق فعالیت بین‌المللی تشکل‌ها هستیم. رژیم پهلوی بخش زیادی از اموال مردم را بردند؛ چرا ملت شکایت نکنند؟ شما نماینده مردم هستید، چرا شکایت نمی‌کنید؟ تشکل‌ها هم به رفع آسیب‌ها و هم برای دفاع از حقوق ملت تلاش می‌کنند.

وحیدی افزود: وزارت کشور محلی برای دفاع از تشکل‌هایی است که در دفاع از حقوق ملت، شناخت مسائل و رفیع آسیب‌ها فعالیت می‌کنند. ما در این خصوص برنامه داریم، این برنامه از مسیر توسعه کمی و کیفی نمی‌گذرد. شاید ۲۰ درصد مؤسساتی که مجوز دارند، فعال هستند. همه مؤسسات باید فعال شوند و کار مداومت داشته باشد. مشکلات مؤسسات را نیز باید حل کرد، مثل طولانی بودن صدور مجوزها که البته اکنون شرایط بهتر شده اما جای کار بیشتری وجود دارد.

وزیر کشور ادامه داد: در مقام مشاوره حتماً باید میز به مؤسسات بدهیم. همچنین سامانه‌ای که حرف‌ها و ایده‌های سمن‌ها را دریافت می‌کند باید تقویت شود. باید حکمرانی مردمی را به معنای واقعی اجرا کنیم. البته اکنون هم حکمرانی مردمی است اما باید شکل و ساماندهی بهتری به این موضوع بدهیم.

عباسی، معاون وزیر کشور و رئیس سازمان امور اجتماعی کشور نیز با حضور در گردهمایی روز ملی تشکل‌ها و مشارکت‌های اجتماعی با اشاره به ةیات سوره کهف، گفت: این آیه‌ها می‌تواند رهنمود فعالیت‌های مردمی باشد. این جوانان جوانمرد بودند، با هم یک جمعیت تشکیل دادند و یک جمع الهی بودند. قرآن می‌فرماید ما قلب‌هایشان را به هم متصل کردیم. امام راحل نیز قلب‌های مردم را به هم نزدیک کرد تا آنها با هم متحد شدند. اتحاد یکی از خصایص قرآنی است که در مسیر تاریخی مردم ایران بارها آن را مشاهده کردیم.

وی ادامه داد: در حال حاضر چند ظرفیت بزرگ وجود دارد که می‌توان از آن استفاده کرد. ظرفیت مردمی دولت یکی از اتفاق‌های خوب برای سازمان‌های مردم نهاد است. نزدیک ۷۰ تا ۸۰ هزار تشکل مردمی ثبت شده داریم که ظرفیت داوطلبی بزرگی است و ما امیدواریم با تعامل کارها پیش برود.

بی‌اعتمادی به تشکل‌ها

یکی از نمایندگان تشکل های مردمی حاضر در جلسه از رئیس سازمان امور اجتماعی در خصوص دیدگاهش در مورد قانون تشکل‌ها که در مجلس در حال تدوین است سوال کرد و پرسید، آیا این قانون به معنای بی‌اعتمادی به تشکل‌ها نیست که عباسی پاسخ داد: همه خوبی‌ها دشمن دارد. ملت ما هم دشمن دارد. شش ماه در فرانسه مردم به خیابان آمدند، یک رسانه جوسازی نکرد اما در یک روستای ما اگر دو نفر دعوا کنند برایش برنامه‌های رسانه‌ای گسترده انجام می‌شود.

عباسی افزود: هر رفتار اجتماعی نیازمند قوانین است. نمایندگان مجلس نیز باید قوانین را بنویسند. این قانون در حال تدوین است و از نظرات تشکل‌ها نیز استفاده شده است. شما هم نظراتتان را بدهید ما به نمایندگان مجلس منتقل می‌کنیم. نتیجه این قانون به حمایت و تقویت تشکل‌ها می‌انجامد.

سید احمد عبودتیان، دستیار رئیس جمهور در امور مردمی سازی دولت، سخنران بعدی این مراسم بود. وی به دو نگاه مطرح در مورد فعالیت‌های تشکل‌های مردمی اشاره کرد و گفت: برخی فکر می‌کنند فعالیت سمن‌ها یکسری فعالیت فوق برنامه هست که بخشی از مردم اوقات فراغت خود را برای انجام آن صرف می‌کنند. این نگاه متاسفانه اکنون جاری است. اما یک منظر دیگر وجود دارد که معتقد است این کار (فعالیت‌های مردمی) اصل است. ما بر سر این مسئله یک چالش جدی داریم که از مجموعه معاونت امور اجتماعی کشور درخواست داریم که جلسات و هم‌اندیشی‌هایی در همین خصوص داشته باشند.

عبودتیان با مطرح کردن این سوال که در هر کشور الگوی حکمرانی بر چه اساسی شکل می‌گیرد؟ گفت: الگوی حکمرانی در هر کشوری بر اساس تاریخ، گذشته، فرهنگ، ایدئولوژی و … شکل می‌‌گیرد. در کشور ما نیز الگوی حکمرانی اتخاذ شده که متناسب با پیشینه، فرهنگ و اعتقادات مردم است. اما آیا می‌توانیم امروز ادعا کنیم که این الگوی حکمرانی بدون هیچ مانعی پیش می‌رود و ما در این الگو مستقر هستیم؟

وی با اشاره به مقدمه قانون اساسی و ده‌ها اصل آن که به موضوع حضور و نقش مردم در حکمرانی اشاره کرده است، گفت: امام راحل پس از پیروزی انقلاب در اوج محبوبیت بود و اگر می‌خواستند، می‌توانند از مردم برای حضورشان در پیروزی انقلاب تشکر و نحوه حکمرانی مد نظرشان را اجرا کنند اما الگوی حکمرانی را به آرای مردمی گداشتند و البته نظر خود را نیز صریحاً اعلام کردند. پس از اعلام نتیجه رأی‌گیری نظام جمهوری اسلامی امام سخنرانی کرده و فرمودند: امروز که روز فتح و ظفر امت و روز آغاز امامت امت است را روز جمهوری اسلامی معرفی می‌کنم.

 با کمک مردم جنگ کنترل شد

عبودتیان تشریح کرد: منظور امام راحل از «امامت امت» این بود که امروز روزی است که آحاد امت به امامت می‌رسند. ایدئولوژی امام این بود که این روز، روز آغاز امامت امت است. پس از پیروزی انقلاب نیز وقتی به امام اعلام کردند که در کشور افراد بی‌سواد زیادی وجود دارد، روستاها در حال تخریب هستند و … فرموند معطل سازو کارها نباشید و با راه‌اندازی گروه‌های مردمی مشکل بی‌سوادی و … در کشور حل شد. امام ۱۶ نهاد برای حضور آحادی، نه بخشی در کشور تا زمان آغاز جنگ ایجاد کرد. سخت‌ترین کار در حکمرانی این است که یک کشور با یک یا دو کشور درگیر جنگ شود. ایران با بیش از ۲۰ کشور به انحای مختلف درگیر جنگ شد. پول، سخت‌افزار، سلاح و …از کشورهای مختلف به دست صدام می‌رسید؛ حتی ما در والفجر مقدماتی اسیر زن سودانی داریم. یعنی غیر از سوریه در این منطقه تمامی کشورها به ما حمله کردند. امام چگونه می‌توانست این جنگ را مدیریت کند؟ صرفاً با نیروی ارتش ممکن نبود. با کمک آحاد مردم جنگ مدیریت شد.

وی با ابراز تأسف از اینکه در ادامه مسیر، در برخی موارد دچار انحراف شده‌ایم، گفت: به عنوان مصداق این انحراف‌ها می‌توان از اختصاصی سازی به جای خصوصی سازی، جریان‌های انتفاعی به جای حرکت‌های غیرانتفاعی و … نام برد. دلیل این انحراف‌ها عدول از همان روش حرکت‌های مردمی بوده است. تا زمان کرونا که با ورود مردم به موضوع کرونا توانستیم این بیماری را مدیریت کنیم. برخی مدعی هستند که کارهای مردمی مربوط به دهه ۶۰ بود که مردم داغ بودند و همکاری می‌کردند؛ اینطور نیست؟ کرونا این را ثابت کرد. همین ماسکی که مردم استفاده می‌کنند در ایام کرونا قرار بود به قیمت ۲۰۰ هزار تومان برسد که همین الگوهای مردمی موجب شدند به ۲۰۰ تومن و حتی صلواتی رسید.

دستیار رئیس جمهور در امور مردمی سازی دولت تصریح کرد: امروز اگر می‌خواهیم بر روی این مسئله کار کنیم چند مقدمه دارد؛ آیا مردم ما آمادگی پذیرش مسئولیتی که متعلق به خودشان است را دارند؟ چقدر بر روی این مسئله فرهنگسازی شده و چقدر مردم خود را مسئول در همه ساحات می‌دانند؟ چه قدر افرادی مثل شما مسئولان سازمان‌های مردم نهاد داریم که کارکرد میانجیگری با مردم دارند؟

آفت تصدی‌گری

وی ادامه داد: چقدر حکمرانان ما آمادگی دارند که فعالیت‌های خودش را به گروه‌های مردمی واگذار کنند و خودشان در ساحت نظارت بایستند؟ نمی‌توانیم بگوییم در این حوزه وضعیت ما خوب است و تصدی‌گری یکی از آفت‌هایی است که وجود دارد. از سوی دیگر چقدر قانون اجازه فعالیت گروه‌های مردمی را می‌دهد؟  چقدر قانون ما انعطاف و حکمران ما فکر و برنامه دارد و چقدر ساختارها و فرایندهای ما اجازه فعالیت سازمان‌های مردم نهاد را می‌دهد؟ باید بر روی این مباحث فکر کرد.

وی خطاب به نمایندگان سازمان‌های مردم نهاد، گفت: کار شما نه کار مستحب است و نه کار اضافه بر سازمان و فوق برنامه بلکه کار اصلی و متن و رویکرد امام راحل و رهبر انقلاب همین کار شماست. تنها راه نجات کشور نیز حضور حداکثری مردم در میدان است. اگر این اتفاق افتاد می‌توانیم بگوییم الگوی حکمرانی جمهوری اسلامی به سرانجام رسیده است.

محمدحسین یکتا، مسئول جمعیت امام رضایی‌ها نیز در حضور وزیر کشور و نمایندگان سمن‌ها، گفت: مقام معظم رهبری خطاب به دولت فرموده‌اند: این دولت باید امنیت مجموعه‌‌های مردمی و حمایت و پشتیبانی مجموعه‌های مردمی را در رأس کارهای خود قرار دهد. این مسئله را مقام معظم رهبری در شرایطی مطرح می‌کنند که مسئله برجام، تهدید‌های بیرونی و مشکل اقتصاد کشور درگیر آن است. این مسئله نشان از اهمیت سمن‌ها دارد.

وی در ادامه به بیان سوال‌های مهم در خصوص فعالیت سمن‌ها پرداخت و گفت: در دولت انقلابی چه خط معماری مهمی برای حفظ امنیت و پشتیبانی از سمن‌ها باید رقم بخورد؟ امروز چه کنیم مجوز گرفتن سمن‌ها سرعت پیدا کند؟ سمن‌ها امروز مشکل حقوقی زیادی دارند، به اطلاعات گروه‌های نیازمند دسترس ندارند، چه کنیم سمن‌ها به بانک رفاه ایرانیان وصل شوند؟ چه کار کنیم دسترسی سمن‌ها به رسانه‌ها قوی‌تر شود؟ چه کنیم قدرت تولید پول در مراکز خیریه بیشتر شود؟

یکتا ادامه داد: چطور مجمع خیرین جهان اسلام تشکیل شود؟ چه کار کنیم به پول‌های خارج برای رفع مشکلات داخل دسترسی داشته باشم؟ خیلی‌ها دوست دارند کار داوطلبانه کنند چطور آنها را جذب کنیم؟ چطور داوطلب بیشتری جذب کنیم؟ ما یک حلقه گم شده داریم. با شیوع کرونا مجمع ملی مشارکت‌های مردمی برای کرونا ایجاد کردیم اما اکنون بچه‌ها سردرگم هستند. حضور خیرین در اربعین را ببینید. اربعین دیپلماسی عمومی انقلاب اسلامی است. بهترین اندیشکده‌ها در همین مجموعه‌های مردمی می تواند شکل بگیرد. ما نیاز به حلقه میانی بین حکمرانی و مجموعه‌های مردمی داریم.

محمد الموتی، دبیر شبکه‌های مردم نهاد محیط زیست و منابع طبیعی، یکی از نمایندگان سازمان‌های مردم نهاد بود که در این نشست مجموعه‌ای از مشکلات این سازمان‌‌ها را مطرح کرد.

در پایان این مراسم از برخی مسئولان سازمان‌های مردم نهاد تجلیل به عمل آمد.

منبع :روابط عمومی بنیاد و خبرگزاری ایکنا