حمایت اجتماعی از معتادان بهبودیافته، کلید بازگشت پایدار آن‌ها به جامعه و پیشگیری از بازگشت مجدد به اعتیاد است. اما برای تحقق این هدف، چه اقداماتی انجام شده است؟
به گزارش روابط عمومی بنیاد به نقل از خبرگزاری تسنیم، معتادان بهبودیافته به دلیل تجربیات و چالش‌های خاصی که در طول دوران اعتیاد خود تجربه کرده‌اند، نیاز به حمایت و تسهیل در بازگشت به خانواده و جامعه دارند تا احتمال بازگشت مجدد آن‌ها به اعتیاد کاهش یابد.
با این حال، بسیاری از این افراد پس از ترک اعتیاد، از سوی جامعه و خانواده مورد پذیرش و حمایت قرار نمی‌گیرند و مشکلاتی مانند از دست دادن شغل، وجهه اجتماعی و مسائل روحی موجب می‌شود دوباره به اعتیاد روی آورند؛ به این ترتیب، این چرخه ناتمام بارها تکرار می‌شود. این در حالی است که پیش‌بینی شده بود حمایت از این افراد در مراکز میان‌راهی سازمان بهزیستی انجام شود، اما تعداد این مراکز در مقایسه با نیازهای جامعه بسیار محدود بوده و در واقع پاسخگوی جمعیت معتادان بهبودیافته نیست.
با راه‌اندازی قرارگاه اجتماعی به محوریت علیرضا زاکانی؛ شهردار تهران، این مسئله به عنوان یکی از چالش‌های اساسی در مسیر کاهش آسیب‌های اجتماعی مطرح شد و مشخص شد که سازمان بهزیستی به تنهایی قادر به حل این مشکل نیست. در نتیجه، شهرداری تهران نیز برای رفع این چالش وارد عمل شد و به تأسیس مراکز «جامعه‌پذیری» اقدام کرد.
در همین راستا، شهرداری تهران در قالب مسئولیت‌های اجتماعی خود مراکز یاورشهر را راه‌اندازی کرده است. در این مراکز، پس از گذراندن 9 مرحله تعریف‌شده، از بهبودیافتگان در قالب مراکز جامعه‌پذیری حمایت می‌شود.
محمدامین توکلی‌زاده؛ معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران، در این خصوص با بیان این‌که هدف از این مراکز کمک به خروج پایدار این افراد از چرخه اعتیاد است، اظهار کرد: مدت حضور این افراد در مراکز، توسط پزشک مشخص می‌شود. در این مراکز، زمینه‌های توانمندسازی، اشتغال و بازگشت به خانواده برای بهبودیافتگان فراهم شده و آن‌ها از خدماتی چون مشاوره روانشناسی و فضاهای ورزشی نیز بهره‌مند می‌شوند؛ به این ترتیب روند درمان آن‌ها تکمیل می‌شود.
سیدمحمد نقیب؛ مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران، نیز با اشاره به این‌که مراکز جامعه‌پذیری درصدد رفع حلقه مفقوده در درمان و بازتوانی معتادان هستند، افزود: مشکل اساسی این بود که پس از اتمام دوره 6 ماهه اقامت اجباری، معتادان متجاهر دوباره به خیابان بازمی‌گشتند. هدف ما این است که با تمرکز بر مراکز جامعه‌پذیری، از بازگشت این افراد به وضعیت قبلی جلوگیری کنیم.
وی تأکید کرد: یکی از مهم‌ترین بخش‌های الگوی تربیتی و درمانی این مراکز، مرحله آخر یعنی «صیانت پس از خروج» است. برخی بهبودیافتگان مراکز یاورشهر، پس از خروج به حمایت نیاز دارند و سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران وظیفه دارد از این افراد از لحاظ اسکان و اشتغال حمایت کند. بهبودیافتگانی که فاقد خانواده یا از سوی خانواده طرد شده‌اند، نیز جزو جامعه هدف ما در مراکز جامعه‌پذیری هستند.
مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران گفت: در حال حاضر 4 مرکز جامعه‌پذیری در مناطق 5، 12، 16 و 21 تهران راه‌اندازی شده است که در مجموع ظرفیت حدود 300 نفر را دارند.
حمایت از معتادان بهبودیافته و تسهیل بازگشت آن‌ها به خانواده یک ضرورت اجتماعی است؛ این حمایت نه‌تنها به بهبودیافتگان کمک می‌کند تا زندگی سالمی را آغاز کنند، بلکه به بهبود روابط خانوادگی و کاهش آسیب‌های اجتماعی نیز منجر می‌شود.
ایجاد محیطی حمایتی و مثبت می‌تواند به بازگشت پایدار این افراد به جامعه و ایفای نقش مؤثر آنان به‌عنوان اعضای مفید در آن کمک کند. تأسیس مراکز جامعه‌پذیری گامی مؤثر در این راستا و اقدامی اساسی در کاهش آسیب‌های اجتماعی خواهد بود.
