به گزارش ایرنا، اعتیاد به مواد مخدر یک بیماری پیچیده و خطرناک است که میلیون ها نفر را در سراسر جهان گرفتار کرده است. این بیماری یک اختلال مزمن و بازگشت پذیر است که ‌می‌تواند چنان پیش رود که بر روابط خانوادگی، شغل و سلامت روانی و جسمی فرد سایه انداخته و قدرت انتخاب را از وی بگیرد.

مواد مخدر که به ۲ نوع صنعتی و سنتی تقسیم شده است، در انواع مختلفی تهیه می شود که هر کدام اثرات و عوارض متفاوتی را به دنبال دارد و این مواد با ایجاد وابستگی روانی و جسمی شخص را معتاد کرده و عموماً ترک آن‌ها به راحتی امکانپذیر نیست.

مواد صنعتی مثل تریاک، شیره، هروئین، حشیش و ناس است و موادی مثل کراک، اکستازی و ریتالین در گروه صنعتی قرار می‌گیرند. شیشه یا مت آمفتامین یکی دیگر از مواد مخدر صنعتی است که در بازار سیاه با نام مخدر شیشه و به انگلیسی کریستال (crystal) شناخته می‌شود. این ماده یک روان‌گردان و محرک سیستم عصبی مرکزی با پتانسیل بالای اعتیاد است.

شیشه نام غیر علمی و رایجی است که به ترکیبات حاصل از ماده‌ صنعتی با نام علمی آمفتامین‌ها گفته می‌شود که محرکی بسیار قوی است که نخستین بار به‌طور مصنوعی ساخته شد. شیشه، قوی‌ترین نوع مت‌آمفتامین است که با نام‌هایی مانند کرانک، آیس و مت در بین جوانان شناخته شده است و قرص‌های شادی بخش یا اکستازی یکی از انواع آن است.

این مخدر پس از مصرف به صورت تدخینی، خوراکی و تزریقی به سرعت وارد مغز انسان شده و با تاثیر بر بخش های لذت و انگیزش، موجب احساس سرخوشی می شود. توان اعتیادزایی، تخریب عصبی و تاثیرات رفتاری این ماده مخدر به مراتب فراتر از مواد محرکی مانند کوکائین یا اکستازی است.

دبیر کمیته فرهنگی پیشگیری شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی در این خصوص گفت: شیشه دومین ماده پرمصرف بعد از تریاک در کشور است و مصرف این ماده مخدر به ویژه در بین جوانان نگران کننده است. باورهای غلط، تبلیغات شبکه های ماهواره ای، استفاده از القاب و نام های شیک و تبلیغ اینکه این مواد باعث لاغری، چاقی و یا افزایش میل و توان جنسی می شود، از مهمترین دلایل افزایش میزان مصرف شیشه در کشور است.

محسن نظری افزود: مصرف شیشه به علت خاصیت محرک رفتاری و تخریب کنندگی عصبی آن بر خلاف دیگر مواد اعتیادآور به سرعت موجب بروز اختلالات روانپزشکی مانند وضعیت جنون، پرخاشگری می شود.

اثرات مصرف شیشه

وی با بیان اینکه مصرف طولانی‌مدت مت‌آمفتامین که یک ماده محرک و اعتیادآور است عواقب جسمی، روانی و اجتماعی بسیاری را برای مصرف کنندگان این ماده در پی دارد، افزود: این ماده مغز و سیستم عصبی را به شدت تحریک می‌کند.

دبیر کمیته فرهنگی پیشگیری شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی اظهار داشت: شیشه با ورود به سیستم عصبی مرکزی، باعث آزاد شدن ناگهانی انتقال دهنده عصبی دوپامین در مغز می‌شود. در نهایت آزاد شدن دوپامین باعث تحریک سلول‌های مغزی و افزایش حالت تهاجمی و افزایش انرژی جسمی می‌گردد.

نظری ادامه داد: بعد از تمام شدن این اثرات، علائم بدخلقی، افسردگی و اختلال حرکتی مثل پارکینسون در فرد ظاهر می‌شود. این ماده در همان ابتدای مصرف صدمات جبران‌ناپذیری را به مغز وارد می‌کند که از جمله آن می‌توان به افت حافظه، پرخاشگری، رفتارهای جنون‌آمیز و غیرعادی، آسیب‌های مغزی و عصبی اشاره کرد.

وی گفت: علائم و عوارض مصرف شیشه می‌تواند باعث انقباض عروق و سکته قلبی و مغزی شود. بارزترین نشانه های اولیه مصرف شیشه هیجان‌زدگی، احساس سرخوشی و توهمات ذهنی، برافروختگی چهره، گشاد شدن مردمک‌ چشم‌ها، قرمزی و درد چشم، لرزش و تشنج خشونت است.

وی ادامه داد: کاهش مقاومت بدن در مقابل بیماری‌ها، آسیب به اندام‌های داخلی از جمله ریه، کبد و کلیه‌ها، از دست دادن حافظه برای مثال گم کردن زمان و تاریخ، توهم، هذیان و افسردگی از علائم طولانی‌ مدت مصرف شیشه است.

.دبیر کمیته فرهنگی پیشگیری شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی بیان کرد: به دلیل وجود باورهای غلط در مورد مصرف شیشه و تبلیغات فریبنده، متاسفانه شاهد رواج آن در جامعه به ویژه توسط قشر جوان هستیم چراکه جذابیت‌هایی برای آن در فضاهای مجازی تبلیغ شده و گفته می‌شود این ماده مخدر لاغرکننده است که به شدت اشتباه است زیرا شیشه به جای چربی، پروتئین‌ها را می‌سوزاند و بافت‌ها را به شدت تخریب می‌کند.

وی گفت: باید تبعات مصرف شیشه را در قالب شعارهای ساده و همه‌فهم برای مردم بیان و در قالب آنها واقعیت‌های موجود در مورد شیشه را مطرح کرد. برخی از این شعارها مانند «مصرف شیشه حتی یک بار هم نه»، «با مصرف‌کننده شیشه دوستی نکنیم» در عین سادگی، تبعات مصرف شیشه و آسیب‌های دوستی با مصرف‌کنندگان را نیز بیان می‌کند.

یک پزشک درمانگر در حوزه اعتیاد هم گفت: ماده مخدر شیشه در دسته مواد محرک قرار می‌گیرد که بطور مستقیم از سطح خونی عبور کرده و روی سطح کورتکس مغز اثر می‌گذراد.

دکتر پروانه اخوان افزود: در خصوص مواد مخدری که پایه محرک دارند، فرد در صورت عدم مصرف دچار علایم جسمانی نمی‌شود و علایم ترک مواد را به شکلی که سایر مواد غیرمحرک دارند تجربه نمی‌کند اما قطعا علایم دیگری خواهد داشت و آسیب پذیری و آسیب رسانی این مواد به صورت دیگری خواهد بود.

علل اعتیاد به شیشه

وی با برشمردن برخی از علل اعتیاد به شیشه گفت: مصرف این ماده، مستثنی از سایر مواد مخدر نیست، در مصرف شیشه و سایر مواد علل متفاوتی می‌توان ذکر کرد که ژنتیک، عوامل محیطی، مشکلات خانوادگی، اختلال شخصیتی، سابقه مصرف مواد مخدر توسط برخی اعضای خانواده، تاثیر همسالان بخصوص در نوجوانان و فشارهای بیش از حدی که در زندگی به افراد وارد می شود برخی از این عوامل است.

این پزشک درمانگر در حوزه اعتیاد اظهار داشت: عدم آگاهی از مضرات مصرف مخدرها، نداشتن آموزش لازم و اطلاعات کافی درخصوص مواد مخدر و تبلیغات نادرست در مورد فواید آنها برخی از افراد را به سوی مواد محرک سوق می‌دهد. علت اینکه اکنون مصرف این ماده از دیگر مواد پیشی گرفته است نیز قیمت آن است زیرا عمدتا قیمت مواد در بازار گرایش و الگوی مصرف را تغییر می‌دهد.

وی ادامه داد: مراجعان ما که مصرف کننده مواد هستند می گویند که الگوی مصرف را شرایط اقتصادی آنها تعیین می کند و این شرایط در نوع ماده مصرفی تاثیرگذار است.

دکتر اخوان با بیان اینکه مصرف شیشه از طریق استنشاق است و جذب بالایی دارد، افزود: شیشه هشت تا ۱۰ ثانیه بعد از مصرف اثر خود را بر کورتکس مغز و سیسستم عصبی مصرف کننده می‌گذارد که در اوایل مصرف، تجربه یک سرخوشی و حس دل نشینی دارد زیرا مستقیما بر کورتکس مغز تاثیر می‌گذارد و موجب افزایش توجه و تمرکز می‌شود.

وی گفت: اما به دلیل اینکه فرد مصرف کننده دچار وابستگی روانی به این مواد می‌شود به تدریج میل و دفعات مصرف رو به افزایش می رود و فرد دچار عوارض مصرف می‌شود و حس و تجربه دلپذیری که فرد در مصرف اول و دوم داشته جای خود را به عوارض می‌دهد.

پزشک درمانگر در حوزه اعتیاد گفت: فرد مصرف کننده در دفعات اول و دوم خیلی متوجه عوارضی که وارد می‌شود نیست اما به مرور با تاثیراتی که مواد مستقیما بر سیستم عصبی مغز اعمال می‌کنند عوارض جسمانی از قبیل فشار خون، افزایش تعداد تنفس، حملات اضطرابی، بی خوابی، پرخاشگری و در واقع اختلال تمرکز و حافظه را در افراد می توان دید.

دکتر اخوان افزود: مصرف شیشه معمولا ۲ علامت مهم دارد که با ادامه مصرف، فرد دچار توهم و هذیان می‌شود و فردی که دچار توهم و هذیان شده نیازمند مداخلات درمانی شدیدتری خواهد بود و اقدامات روانپزشکی نیز لازم دارد.

وی اظهار داشت: درمان مواد مخدر محرک مقداری متفاوت تر از درمان اعتیاد به مواد سنتی است. در مواد مخدر محرک، علایم جسمی شدت علایم مخدر غیرمحرک را ندارد و بر این اساس درمان آن نیز متفاوت است.

دکتر اخوان با بیان اینکه مواد مخدر محرک عوارض جسمی آشکاری در هنگام قطع مصرف ندارد، افزود: روش استاندارد در این خصوص”ماتریکس” است و پایه آن درمان مشاوره ای است. در بخشی از درمان نیز ممکن است با نظر پزشک مصرف دارویی تجویز شود.

پزشک درمانگر در حوزه اعتیاد گفت: لغزش ها پس از ترک شیشه فراوان است. تقویت مهارتهای سبک زندگی در کارگاه‌های روانشناسی، مطالعه و افزایش آگاهی در خصوص مواد مخدر، ایجاد محیط امن خانوادگی برای فرزندان نقش مهمی در دوری از اعتیاد دارد.

وی افزود: آگاهی والدین نسبت به عوارض مواد مخدر نیز می تواند باعث شود والدین زودتر نسبت به تغییر رفتار فرزندان خود به مصرف مواد پی ببرند و برای رفع مشکل اقدام کنند.

منبع ایرنا