مصرف مکمل‌های تستوسترون در بین ورزشکاران رواج داد، اما خطرات آن بر سلامتی ارزش دستاوردهای موقتی را ندارد.
به گزارش روابط عمومی بنیاد به نقل از سلامت نیوز، میل به داشتن بدنی متناسب موجب می‌شود برخی از ورزشکاران تازه‌کار به استفاده از استروئیدهای مصنوعی خصوصا مکمل‌های تستوسترون روی آورند. این روند عمدتاً توسط رسانه‌های اجتماعی هدایت می‌شود که در پست‌های بی‌شمار، راه‌های افزایش تستوسترون را ارائه می‌دهند.
در این پست‌ها، مزیت‌های فرضی استفاده از هورمون مصنوعی تبلیغ و حتی محصولاتی معرفی می‌شوند که هر کسی می‌تواند بدون داشتن نسخه به صورت آنلاین بخرد.
درحالی‌که تستوسترون مصنوعی ممکن است در کوتاه‌مدت ظاهر شما را بهبود بخشد، پیامدهای بلندمدت استفاده از آن را نباید نادیده گرفت.
تستوسترون نوعی هورمون استروئیدی است که در عملکرد کل اندام‌های ما نقش دارد. هم مردان و هم زنان تستوسترون تولید می‌کنند، اگرچه مقدار تستوسترون در گردش خون مردان ۱۵ برابر بیشتر زنان است.
تستوسترون نه تنها موجب رشد جنسی و بلوغ می‌شود، بلکه به ما کمک می‌کند توده عضلانی بدون چربی رشد دهیم و رشد استخوان را کنترل می‌کند. این هورمون استقامت ورزشی و آمادگی قلبی‌عروقی ما را نیز بهبود می‌بخشد.
عوامل زیادی ازجمله ورزش، استرس و رابطه جنسی می‌توانند به‌طور طبیعی تولید تستوسترون را افزایش دهند. اما استفاده از مکمل تستوسترون مصنوعی خصوصا در مقادیری که بیش از میزان تولیدشده توسط بدن است، اثرات زیادی بر سلامت خواهد داشت.
تستوسترون در ابتدا ممکن است موجب افزایش میل جنسی شود و به بدن کمک کند در طول چند ماه توده عضلانی بیشتری بسازد. این هورمون همچنین می‌تواند موجب آکنه، طاسی با الگوی مردانه و بزرگ شدن سینه در مردان شود.
زنان ممکن است در نتیجه مصرف مکمل تستوسترون دچار آمِنوره (فقدان قاعدگی)، افزایش موهای بدن و صدای مردانه شوند. اما این عوارض جانبی در مقایسه با عواقب مهمی که سوء مصرف طولانی‌مدت و مکرر مکمل تستوسترون بر بدن دارد، ناچیز است.
سوء مصرف استروئیدها قلب را تغییر می‌دهد و موجب بزرگ شدن آن، افزایش فشار خون و کاهش خاصیت ارتجاعی شریان‌ها می‌شود. همه این تغییرات عملکرد قلب را سخت‌تر می‌کند و خطر مرگ ناگهانی را افزایش می‌دهد. اغلب افرادی که به مدت طولانی از استروئیدها استفاده می‌کنند، دچار آسیب کبد و کلیه می‌شوند.
تستوسترون اثرات روانی نیز دارد و با مشکلاتی مانند افزایش پرخاشگری، افسردگی و اضطراب همراه است. مکمل‌های تستوسترون همچنین موجب هیپوگنادیسم می‌شوند؛ وضعیتی که در آن بافت‌هایی که به‌طور معمول تستوسترون تولید می‌کنند، کوچک می‌شوند. در مردان، این امر به کاهش تعداد اسپرم و حجم بیضه منجر می‌شود.
هیپوگنادیسم همچنین در بروز طیف وسیعی از اثرات قطع مصرف نقش دارد. برخی از این علائم عبارت‌اند از افسردگی و کاهش میل جنسی. البته علائم در صورتی که تستوسترون بیشتری استفاده شود، برطرف می‌شوند.
کمیته بین‌المللی المپیک و آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ، تستوسترون و دیگر استروئیدهای آنابولیک را پس از المپیک ۱۹۷۲ ممنوع اعلام کردند. استدلال آن‌ها این بود که گرچه این عوامل عملکرد جسمی را افزایش می‌دهند، پیامدهای جدی برای سلامتی دارند.
بااین‌حال، بیش از ۴۰ سال پس از ممنوعیت بین‌المللی، استفاده از استروئیدهای آنابولیک در میان برخی از ورزشکاران ادامه دارد. در سال ۲۰۲۱ گزارش شد بین ۲۹ تا ۴۳ درصد از ورزشکاران حرفه‌ای ایران از ترکیبات مذکور استفاده می‌کنند. همچنین در مطالعه‌ای در استرالیا روی ۳۲ ورزشکار (عمدتا زنان) در سال ۲۰۲۳، حدود ۴۳ درصد از مصاحبه‌شوندگان گزارش کردند از داروهای تقویت‌کننده‌ی عملکرد و ظاهر استفاده می‌کنند.
مکمل‌های مصنوعی تستوسترون اثرات منفی زیادی بر سلامتی دارند
ورزشکاران حرفه‌ای اکنون تنها بخش کوچکی از مشکل جهانی دوپینگ هستند. استفاده آرایشی از تستوسترون توسط افراد غیرورزشکار که می‌خواهند اعتماد به نفس و ظاهر فیزیکی خود را بهبود بخشند، به این معنی است که سوء‌مصرف استروئیدهای آنابولیک اکنون به معضلی عمومی تبدیل شده است.
با توجه به خطرات و مضرات شناخته‌شده استفاده از تستوسترون، چرا باید به مصرف آن روی آورد و یا مصرف آن را ادامه داد؟ شاید مصرف‌کنندگان مشکلات سلامتی را مربوط به آینده می‌دانند و به خاطر بهتر شدن عملکرد یا ظاهر خود در کوتاه‌مدت، آن خطرها را می‌پذیرند. اعتیاد به استروئیدهای آنابولیک نیز ممکن است در این امر نقش داشته باشد، زیرا ممکن است بر قدرت تصمیم‌گیری تاثیر بگذارد و آگاهی از خطرات احتمالی را به حداقل برساند.
باب گلدمن، پزشک و روزنامه‌نگار بین سال‌های ۱۹۸۲ و ۱۹۹۵ این سوال را از ورزشکاران نخبه مطرح کرد که آیا آن‌ها حاضرند قرصی جادویی بخورند که موفقیت مدال طلای المپیک را تضمین کند، اما پنج سال بعد باعث مرگ آن‌ها شود؟ حدود نیمی از ورزشکاران مورد مصاحبه این گزینه را قبول می‌کردند. در تکرار مطالعه که در سال ۲۰۱۳-۲۰۱۲ انجام شد، این نسبت کمتر بود (۱۴-۷ درصد) و ورزشکاران برتر با احتمال بیشتری گزینه مذکور را انتخاب می‌کردند.
تردیدی وجود ندارد که سوء‌مصرف تستوسترون و تقلیدکننده‌های مصنوعی آن می‌تواند به آسیب منجر شود، بااین‌حال بسیاری از افراد همچنان به سوء‌مصرف ادامه می‌دهند و ممنوعیت‌های بین‌المللی موثر نبوده است. با افزایش شمار افراد غیرورزشکاری که بدون تجویز از مکمل‌های تستوسترون استفاده می‌کنند، نیاز است اقدامات بیشتری انجام شود تا افراد از خطرات آن برای سلامتی آگاه شوند.
