به گزارش روابط عمومی بنیاد به نقل از خبرگزاری ریرنا، این جذابیت‌ها در نوجوانان به صورت تمایل به تنهایی سرکردن در اتاق و در کودکان به صورت تمایل به در اختیار داشتن گوشی‌های همراه در هر شرایطی برای بازی‌هایی که همیشه هم نسخه های جدید آن را دانلود می‌کنند، است و گاه به محض بیدار شدن از خواب و تا آخرین لحظات بیداری و خواب شبانه ادامه دارد.
امروزه با رشد فضای مجازی افراد در زیر سیطره رسانه‌ها قرار گرفته‌اند، این رسانه‌ها از نسل جدیدی هستند که تقریبا با رسانه‌های پیشین متفاوت و حتی آنها را به نحوی در خود ادغام کرده‌اند به این معنا که فضای مجازی جامعه را از رسانه‌های جمعی به سمت رسانه‌های اجتماعی و بعدتر شبکه‌های اجتماعی سوق داده است.
رسانه‌های جمعی در گذشته برای مخاطبان عموم و بدون در نظر گرفتن تفاوت مخاطبین پیام‌های خود را ارسال می‌کردند ولی در رسانه‌های اجتماعی و شبکه های اجتماعی مخاطب خود قدرت انتخابگری و تعامل دارد، حریم خصوصی را خود تعریف و در تنهایی خود با رسانه ارتباط برقرار می‌کند.
اطلاعات مبادله شده دارای اشکال و انواع مختلف از متن و تصویر، صدا و مالتی مدیا و تصاویر سه بعدی بوده و از جذابیت و هیجان بیشتری برای مخاطب برخوردار است، همچنین فرد به جای اینکه همه رسانه‌های سنتی را به صورت جداگانه استفاده کند و یا مجبور به زحمت و تلاش برای به دست آوردن بعضی رسانه‌ها مانند روزنامه، سی دی و کتاب در بیرون از منزل باشد همه را با هم می‌تواند در درون منزل و بدون تحرکی در قالب گوشی خود داشته باشد.
بنابراین ویژگی‌های فوق در کنار مزایایی که به لحاظ صرفه‌جویی در زمان و پول رسانه‌های جدید دارند، جذابیت استفاده از آنها را افزون کرده است و با وجود اینکه مزایای قابل توجهی دارند، ولی در کنار آن دارای پیامدهای منفی نیز هستند، که اگر به خوبی مدیریت نشود خانواده و فرزندان را با مشکل جدی مواجه خواهند کرد.
کارشناسان معتقدند باید خط قرمزها و حدودی برای این دنیای بی پایان مجازی برای کودکان در نظر گرفت، با یاد دادن شیوه‌ها و رویه‌های استفاده هوشمند و بهینه از امکانات زندگی برخط که سبک غالب و جهان گیر زندگی در دنیای اینترنت است می‌توان از خطاها و خطرهای مواجه با آن کاست و بر ظرفیت‌ها و مزیت‌های آن افزود.
کارشناسان بر این نظر هستند که باید در این شیوه رفتاری تجدیدنظر کرد و دوباره بچه‌ها را در گروه‌های چند نفری عضو کرد و لذت بازی‌های گروهی و کودکانه را به آنها بازگرداند که یکی از این شیوه‌ها مهدهای کودک هستند.
در این خصوص مسوول امور اجتماعی بهزیستی بروجرد می‌گوید: سازمان بهزیستی بنا بر وظایفی که دارد بر محتوای آموزشی مهدهای کودک نظارت دارد، که این محتواهای آموزشی در هر مقطع سنی کودکان مهد از ۶ ماهگی تا ۶ سالگی تهیه و تدوین شده است.
مهین گودرزی افزود: کودکان در مهدها زندگی اجتماعی و در گروه بودن را برای اولین بار تجربه می‌کنند و بنا بر برنامه‌های آموزشی تدوین شده تمامی مهارتهای کلامی، غیرکلامی و حرکتی در آنها تقویت می‌شود و در کنار آن زندگی گروهی را که می‌تواند همراه با بازی‌های گروه‌هایی چند نفره باشد، را یاد می‌گیرند.
مسوول امور اجتماعی بهزیستی بروجرد بیان کرد: مشارکت دادن کودکان در بازی‌های گروهی علاوه بر کمک به یادگیری و رعایت قوانین به تقویت احساس مسوولیت در کودکان کمک می‌کند بنا بر تحقیقات انجام شده کودکانی که بازی‌های گروهی را تجربه می‌کنند، بیشتر احساس مسوولیت و اعتماد به نفس خواهند داشت.
ایجاد توانایی‌های والدین برای حمایت از فرزندانشان نیز یک عنصر حیاتی برای امنیت آنلاین است، این بدان منظور نیست که مسوولیت حفاظت از کودکان را به تنهایی به عهده کودکان و والدین بگذاریم، بلکه باید سهم آنها را به عنوان یک واقعیت تشخیص دهیم.
یکی از پیامدهای تغییر الگوی استفاده از رسانه کاهش تحرک و ایزوله شدن فرزندان در یک مکان فیزیکی است که در این خصوص یک جامعه شناس و پژوهشگر اجتماعی می‌گوید: هم زمان با شیوع ویروس کرونا فرزندان در خانواده مجبور بودند که مدام با استفاده از گوشی در اتاق جداگانه حضور داشته و اتاق به فضایی برای کلاس و فراغت و آموزش و خوابیدن و ارتباطات تبدیل شده بود، این موضوع بعدها با پایان هم گیری کرونا و کاهش فضای مجازی آموزشی هم تداوم یافت.
پروین زمانی افزود: تداوم این وابستگی به فضای مجازی باعث شد، بسیاری از فرزندان مدام در اتاق خود سکنی گزیده و با سرگرم شدن به گوشی صرفا در مواقع بسیاری ضروری از اتاق خود خارج شوند، این شیوه از زیست ایزوله در یک اتاق که این روزها بخاطر غلبه فضای مجازی و تغییر الگوی مصرف رسانه هرروز بیشتر می‌شود، می‌تواند زندگی فرزندان و خانواده را به شدت تحت تاثیر قرار داده و مشکلات جبران ناپذیری در پی داشته باشد.
وی با بیان اینکه محبوس بودن در یک اتاق باعث ایزوله فیزیکی، تحرک نداشتن و عدم رشد مناسب فیزیکی در نوجوانان و جوانان شود، گفت: عدم ارتباط فیزیکی می تواند باعث نوعی ایزوله شدن ذهنی نوجوان شود و انها مهارتهای ارتباطی کمتری خواهند اموخت و دردنیای خیال و توهم بیشتر فروخواهند رفت و رفتن به این سمت می تواند باعث ایجاد اختلالات روانی در بین جوانان شود.
این پژوهشگر اجتماعی با بیان اینکه از دیگر پیامدهای وابستگی شدید به فضای مجازی در کودکان شکل گیری آسیب های اجتماعی است گفت: اعتیاد ومصرف مواد مخدرصنعتی که مصرف انها نیاز به امکانات زیادی ندارد ومصرف الکل و گرایش به رفتاهارهای نابهنجار غیر اخلاقی می تواند پیامد جدی چنین وضعی باشد.
وی افزود: رشد اعتیاد اینترنتی که به معنای استفاده زیاد و مداوم از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی و بازی انلاین است می تواند گسترش یابد و این نوجوانان را تحت تاثیر خود قرار دهد، اگر خواهان مقابله با آسیب های فوق یا کاهش پیامدهای زیانبار آن هستیم باید بتوانیم زمینه جذب فرزند و یا بازگرداندن او را به محیط فیزیکی و ارتباطی خانواده فراهم کنیم.
این پژوهشگر اجتماعی گفت: می توان زمان هایی در روز را به رفتن به فضاهای فرهنگی و کلاس های آموزشی و تفریح و فراغت در بیرون خانه و محیط های سالم اختصاص داد، به طوری که فرزندان در این محیط ها با افراد جدید ارتباط برقرار نمایند و ارتباط مستقیم و واقعی را تجربه کنند و تقویت این ارتباطات واقعی از پیامدهای آسیب زای انزوای در فضای مجازی می‌کاهد.
وی افزود: خانواده ها باید زمان هایی را برای فرزند تعیین کنند تا در محیط عمومی خانه با همدیگر وقت بگذرانند و باهم گفتگو کنند یا با هم کارهای جمعی مانند تماشای فیلم و یا بازی‌های گروهی و فعالیت‌های جمعی انجام دهند و فرزند را به محیط گرم خانواده زنند و مانع از فاصله گرفتن فرزندان از فضای صمیمی خانه شوند.
این جامعه شناس گفت: بهتر است ساعاتی از روز فرزندان و والدین دور از گوشی و دیگر وسایل الکترونیک و در کنار هم ولو به صورت سکوت باهم بگذرانند، در این زمینه والدین گاه باید شیطنت و شلوغی بچه ها را تحمل نموده ولی این شلوغی ازاردهنده گاه از سکوت هراس اوری که ابستن حادثه است، بهتر خواهد بود.
وی با بیان اینکه تشویق فرزندان به ورزش و فعالیت های جمعی می تواند مانع از بروز مشکلات جسمی و روانی ناشی از استفاده زیاد از فضای مجازی در فضای ایزوله باشد، افزود: مراجعه به روانشناس و مشاور و پزشک برای این کودکان و نوجوانان به صورت دوره‌ای بسیار ضروری است و طرح مشکلاتی که در ذهنشان در حال شکل گیری می‌باشد، می‌تواند آنها را در مراحل اولیه قابل کنترل سازد.
در خصوص نسبت کودک با اینترنت و فضای مجازی آنچه از اهمیتی انکارناپذیر و فزاینده برخوردار است به رسمیت شناختن این واقعیت است که کودکان عصر جدید فرزندان جهان سایبری هستند جهانی که با انقلاب ارتباطات و انفجار اطلاعات و تولید فناوری‌های نوین شناخته می‌شود.
هر چند کودکان امروز فرزندان فناوری هستند و تکامل رشد آنها در بستری محافظت شده میسر نیست و ناگزیر از ورود به قلمرو تکنولوژی هستند، اما میزان و حدود این ورود مسئله‌ای است که باید مورد توجه قرار بگیرد.
